سال 9، شماره 32 - ( 6-1404 )
سال 9 شماره 32 صفحات 93-65 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Janani S, Razani M, Ebrahimi H. (2025). Evaluation of Hydrogeological Methods for Conservation Based on Archaeometric Principles at the Tabriz Iron Age Museum. Parseh J Archaeol Stud. 9(32), 65-93. doi:10.22034/PJAS.924
URL: http://journal.richt.ir/mbp/article-1-924-fa.html
URL: http://journal.richt.ir/mbp/article-1-924-fa.html
جانانی صنم، رازانی مهدی، ابراهیمی هادی.(1404). ارزیابی روشهای هیدروژئولوژیک برای حفاظت برمبنای باستانسنجی در موزۀ عصر آهن تبریز مطالعات باستانشناسی پارسه 9 (32) :93-65 10.22034/PJAS.924
صنم جانانی1 
، مهدی رازانی*2 ، هادی ابراهیمی3
، مهدی رازانی*2 ، هادی ابراهیمی3
1- کارشناسیارشد باستانسنجی، گروه باستانسنجی، دانشکدۀ هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
2- دانشیار گروه باستانسنجی، دانشکدۀ هنرهای کاربردی ، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران (نویسندۀ مسئول). ،m.razani@tabriziau.ac.ir
3- دانشجوی دکتری هیدروژئولوژی، گروه زمین شناسی، دانشکدۀ علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
2- دانشیار گروه باستانسنجی، دانشکدۀ هنرهای کاربردی ، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران (نویسندۀ مسئول). ،
3- دانشجوی دکتری هیدروژئولوژی، گروه زمین شناسی، دانشکدۀ علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
چکیده: (433 مشاهده)
آسیب آثار فرهنگی پس از کشف، در اثر عوامل گوناگونی رخ میدهد. یکی از این موارد آسیبزا، رطوبت منشأ گرفته از آبهای زیرزمینی است که بهصورت رطوبت خاک ظاهر شده و در گذر زمان بهعلت فرآیند شیمیایی و املاح و یونهای موجود در آب و همچنین pH ناسازگار محیط با بافت و ساخت آثار فرهنگی موجب تشدید فرآیند تخریب میگردد. در راستای رسالت علم باستانسنجی بهعنوان پلی میان علم باستانشناسی و سایر علوم، در این مطالعه از هیدروژئولوژی در راستای حفاظت از آثار باستانی استفاده میشود. موزۀ عصر آهن تبریز در محدودۀ مرکزی شهر و درمیان رسوبات جوان کواترنری که تشکیلدهندۀ سفرۀ آب زیرزمینی آزاد تبریز هستند، واقعشده است. آب زیرزمینی از عوامل اصلی تحمیل فرسودگی و بروز واپاشی در استخوانهای موجود در این سایتموزه بهشمار میروند. این مطالعه با استفاده از دادههای موجود در محدودۀ مطالعاتی که برگرفته از پروژۀ قطار شهری تبریز و دادههای اخذ شده از شرکت آبمنطقهای آذربایجان شرقی است، صورت گرفت و با استفاده از روشهای رایانهای، مقادیر مناسب پمپاژ آب را باتوجه به اُفت بهینۀ سطح آب شبیهسازی کرده و محل قرارگیری استخوانها را در موقعیت خشک تعریف میکند. استفاده از علوم جدید برای مقاصد باستانسنجانه هدف اصلی این مطالعه بوده و سعیبر این است تا با ایجاد این ارتباط به رفع معضل تخریب استخوانهای باستانی پرداخته شود؛ نتایج نشان میدهند که با توجه به راهکارهای گوناگونی که در هیدرولوژی برای پایین انداختن محلی آب سفرهها وجود دارد، اما باتوجهبه مختصات مکانی و ملزومات فنی محوطۀ مورد مطالعه، بهترین روش استفاده از پمپاژ آب زیرزمینی است. متأسفانه تخریب رطوبتی استخوانهای کشفشده در موزۀ عصر آهن تبریز تاکنون باعث واردآمدن آسیبهای جدی به این بقایای ارزشمند تاریخی شده و تاکنون اقدام اساسی برای ممانعت از ادامه این فرآیند صورت نگرفته است.
نوع مقاله: گزارش مورد |
موضوع مقاله:
میانرشتهای
دریافت: 1402/7/18 | پذیرش: 1403/4/25 | انتشار: 1404/6/1
دریافت: 1402/7/18 | پذیرش: 1403/4/25 | انتشار: 1404/6/1
فهرست منابع
1. - اصغریمقدم، اصغر، (1389). اصول شناخت آبهای زیرزمینی. تبریز: دانشگاه تبریز.
2. - باقرزادهکثیری، مسعود، (1396). بومیسازی دانش فنی سالیابی شیمیایی استخوان (فلوئور، اورانیوم، نیتروژن) برمبنای دادههای میدانی کاوشهای باستانشناختی، کاوش و نمونهگیری صحرایی و مرمتهای کارگاهی نمونههای منتخب. صندوق حمایت از پژوهشگران و فن آوران کشور.
3. - بهزاد، اردوان؛ فزونی، بهزاد؛ و میرزائی، عزت اله، (1397). «نقش عوامل محیطی بر تخریب محوطههای باستانی (مطالعه موردی محوطههای باستانی دهستان سر فیروزآباد استان کرمانشاه)». نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 10(3): 19-32. https://dorl.net/dor/20.1001.1.66972251.1397.10.3.2.4
4. - دوئن، اریک فرگوسن؛ و پرایس، کلیفورد ا.، (1394). حفاظت سنگ، مروری بر آخرین پژوهشهای علمی (م. رازانی و ه. زندکریمی، مترجمان). تهران: فضا.
5. - ساعدی، بهمن؛ حیدری، مجتبی؛ محسنی، حسن؛ مؤمنی، علیاکبر، (1391). «مطالعه زوالپذیری سنگنبشته داریوش در بیستون». سی و یکمین همایش علوم زمین، تهران. https://civilica.com/doc/187088/
6. - علیزاده، سیامک، (1398). مقدمهای بر تکنیکهای ویژه حفاظت و مرمت بناهای تاریخی (با نگاهی به تجربیات کشورهای اروپایی). تهران: سمیرا.
7. - فدایی، حمید؛ طالبیان، محمدحسن؛ نصیریحقیقت، محمد، (1395). «سد سیوند و مدیریت بحران در حفاظت میراث جهانی پاسارگاد». سومین کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریانهای حیاتی، صنایع و مدیریت شهری، تهران. https://civilica.com/doc/561695/
8. - فیلدن، برناردملشیور؛ و یوکیلتو، کیلیتو، (1386). راهنمای مدیریت در محوطههای میراث جهانی (پ. حناچی، افزوده و مترجم). تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
9. - قبادی، محمدحسین؛ ترابیکاوه، مهدی؛ و میری، میرمحمد، (1392). «نقش کارنها در تخریب کتیبههای منطقه طاقبستان (شمال شرق کرمانشاه)». زمینشناسی ژئوتکنیک (زمینشناسی کاربردی)، 9(3): 241-252. https://www.sid.ir/paper/127129/fa
10. - مهندسین مشاور جهاد تحقیقات سهند. (1397). مطالعات ژئوتکنیک خط 1 قطار شهری تبریز (جلد 4).
11. - نوایی، سیده مریم، (1396). «بررسی رطوبت در بناهای تاریخی، مطالعه موردی: گنبد سلطانیه زنجان». کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی نوین.https:/civilica.com/doc/723440/
12. - هژبری نوبری، علیرضا، (1381). گزارش مقدماتی سومین فصل کاوش در محوطه باستانی مسجد کبود تبریز. تهران: سازمان میراثفرهنگی کشور و مرکز تحقیقات باستانشناسی با همکاری دانشگاه تربیتمدرس.
13. - هژبری نوبری، علیرضا، (1383). «جایگاه کاوشهای مسجد کبود تبریز در عصر آهن ایران و مقایسه آن با سایر محوطههای همعصر». مجموعه مقالات همایش بینالمللی باستانشناسی ایران؛ حوزه شمال غرب. تهران: پژوهشکده باستانشناسی سازمان میراثفرهنگی و گردشگری.
15. - Ahmed, A. A. & Fogg, G. E. (2014). “The impact of groundwater and agricultural expansion on the archaeological sites at Luxor, Egypt”. Journal of African Earth Sciences, 95, 93-104. https://doi.org/10.1016/j.jafrearsci.2014.02.007
16. - Alizadeh, S., (2019). An introduction to special techniques for the conservation and restoration of historical buildings (with a look at European countries' experiences). Tehran: Samira. (In Persian)
17. - Asghari Moghaddam, A., (2010). Principles of groundwater identification. Tabriz: University of Tabriz Press. (In Persian)
18. - Bagherzadeh Kasiri, M., (2017). Localization of technical knowledge for chemical dating of bones (fluorine, uranium, nitrogen) based on field data from archaeological excavations, field sampling, and workshop restoration of selected samples. National Foundation for Supporting Researchers and Technologists. (In Persian)
19. - Behzad, A., Fazooni, B. & Mirzaei, E., (2018). “The role of environmental factors in the destruction of archaeological sites (case study: archaeological sites of Sar Firuzabad District, Kermanshah Province)”. New Perspectives in Human Geography, 10(3): 19-32. https://dorl.net/dor/20.1001.1.66972251.1397.10.3.2.4 (In Persian)
20. - Dowen, E. F. & Price, C. A., (2015). Stone conservation: A review of the current research (M. Razani & H. Zandkarimi, Trans.). Tehran: Faza. (In Persian)
21. - Fadaei, H., Talebian, M. H. & Nasiri Haghighat, M., (2016). “Sivand Dam and crisis management in the protection of the Pasargadae World Heritage Site”. Third National Conference on Crisis Management and HSE in Vital Arteries, Industries, and Urban Management, Tehran. https://civilica.com/doc/561695/ (In Persian)
22. - Fearon, W. A., (1920). “A modified Kjeldahl method for the estimation of nitrogen”. Dublin Journal of Medical Science, 1: 28-32. https://scispace.com/pdf/a-modified-kjeldahl-method-for-the-determination-of-the-3dfy479zbg.pdf
23. - Fielden, B. M. & Jokilehto, J., (2007). Management guidelines for World Heritage Sites (P. Hanachi, Ed. & Trans.). Tehran: Tehran University Press. [In Persian]
24. - Ghabadi, M. H., Torabi Kaveh, M. & Miri, M., (2013). “The role of karren in the destruction of inscriptions in the Taq-e Bostan area (northeast of Kermanshah)”. Geotechnical Geology (Applied Geology), 9(3): 241-252. https://www.sid.ir/paper/127129/fa (In Persian)
25. - Hezhbari Nobari, A., (2002). Preliminary report of the third season of excavation at the Tabriz Blue Mosque archaeological site. Tehran: National Cultural Heritage Organization and Archaeological Research Center in collaboration with Tarbiat Modares University. (In Persian)
26. - Hezhbari Nobari, A., (2004). “The position of Tabriz Blue Mosque excavations in the Iron Age of Iran and its comparison with contemporary sites”. Proceedings of the International Conference on Iranian Archaeology: Northwest Region. Tehran: Archaeological Research Institute, Cultural Heritage and Tourism Organization. (In Persian)
27. - Jenkinson, D. S. & Ladd, J. N., (1981). “Microbial biomass in soil: Measurement and turnover”. In: Soil Biochemistry, 5: 415-471. Marcel Dekker. https://archive.org/details/jenkinson-ladd-1981/page/422/mode/2up
28. - Kasiri, M. B., Ajorloo, B. & Razani, M., (2019). “Chemical relative dating of skeletons of the Iron Age cemetery of Tabriz on the basis of fluorine, uranium, and nitrogen content”. Journal of Archaeological Science: Reports, 24: 330-337. https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2019.01.028
29. - Lund, V. & Goksoyr, J., (1980). “Effects of water fluctuations on microbial mass and activity in soil”. Microbial Ecology, 6(2): 115-123. https://doi.org/10.1007/BF02010550
30. - Navaei, S. M., (2017). “Investigation of moisture in historical buildings, case study: Soltaniyeh Dome, Zanjan”. National Conference on Research and Development in Civil Engineering, Architecture, and Modern Urban Planning. https:/civilica.com/doc/723440 (In Persian)
31. - Nielsen-Marsh, C. M. & Hedges, R. E. M., (2000). “Patterns of diagenesis in bone I: The effects of site environments”. Journal of Archaeological Science, 27(12): 1139-1150.
32. - Saedi, B., Heidari, M., Mohseni, H. & Momeni, A. A., (2012). “Study of the deterioration of Darius's inscription in Bisotun”. 31st Earth Sciences Conference, Tehran. https://civilica.com/doc/187088/ (In Persian)
33. - Sahand Research Consulting Engineers., (2018). Geotechnical studies of Tabriz Metro Line 1 (Vol. 4)., (In Persian)
34. - Swift, M. J., Heal, O. W. & Anderson, J. M., (1979). Decomposition in terrestrial ecosystems. University of California Press.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |