سال 9، شماره 32 - ( 6-1404 )
سال 9 شماره 32 صفحات 265-241 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jodaki Azizi A, Mosavi Haji S R, Abdolahi S, Ebrahimi A. (2025). A Study and Investigation of the Special Function of Historical Bridges in Isfahan; Case Study: Shahrestan (Jay), Allahverdi Khan, Shahi (Khaju), and Sa’adat Abad (Joui) Bridges. Parseh J Archaeol Stud. 9(32), 241-265. doi:10.22034/PJAS.765
URL: http://journal.richt.ir/mbp/article-1-765-fa.html
URL: http://journal.richt.ir/mbp/article-1-765-fa.html
جودکیعزیزی اسدالله، موسویحاجی سید رسول، عبدالهی سحر، ابراهیمی افشین.(1404). بررسی و مطالعۀ کارکرد ویژه در پلهای تاریخی شهر اصفهان؛ مطالعۀ موردی: پلهای شهرستان (جی)، اللهوردیخان، شاهی (خوجو) و سعاتآباد (جوبی) مطالعات باستانشناسی پارسه 9 (32) :265-241 10.22034/PJAS.765
1- دکتری باستانشناسی دوران اسلامی، ایران (نویسندۀ مسئول).
2- استاد گروه باستانشناسی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
3- پژوهشگر پسادکتری باستانشناسی، گروه باستانشناسی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. ،sahar.abdolahi491@gmail.com
4- استادیار مرمت آثار، پژوهشکدۀ حفاظت و مرمت، پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، تهران، ایران.
2- استاد گروه باستانشناسی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
3- پژوهشگر پسادکتری باستانشناسی، گروه باستانشناسی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. ،
4- استادیار مرمت آثار، پژوهشکدۀ حفاظت و مرمت، پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، تهران، ایران.
چکیده: (1217 مشاهده)
معماران ایرانی، گاه در ساخت آثار بهگونهای عمل میکردند که دستساختههایشان جدای از کارکرد اصلی، در عملکردهای دیگری نیز بهکار آیند. این مهم بیش از هرچیز به اقلیم گرم و خشک ایران با تابستانهای بلند بازمیگردد. در ساخت و پرداخت آثار معماری مرتبط با آب، این اندیشه بیشتر نمود یافت و بیش از هرجای دیگری در شهر اصفهان و بیش از هر بنای دیگری در ساخت چند پل تاریخی رخ داد. باوجود انجام پژوهشهای بسیار در ارتباط با آثار معماری اصفهان، این موضوع در بررسی پلهای تاریخی آنچنانکه باید، موردتوجه قرار نگرفته است؛ از اینروی در پژوهش پیشِرو تلاش شده پلهای «شهرستان/جی»، «اللهوردیخان/سیوسه پل»، «خواجو/شاهی» و «جوبی/سعادتآباد» که کارکرد غیرارتباطی مهمی نیز داشتهاند، از منظر دیگری بررسی شوند. یافتههای تحقیق با مطالعات اسنادی گردآوری شدهاند و برای تجزیه و تحلیل آنها از رهیافت تاریخی بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان میدهند که باوجود قرارداشتن الگویی در معماری منظر ایرانی با نام «چشمهعمارت» و در شبهقاره، با نام «جالمَحَل»، نخستینبار است که در ایران از پل با وجه تشریفاتی استفاده میشود. روابط سیاسی و فرهنگی گستردۀ ایران با شبهقاره در دورۀ صفوی، باعث شد که این شیوه به معماری ایرانی نیز ورود کند. در پل شهرستان که ساختار کهنتری دارد، در دورۀ صفوی عمارتی با طرح «هشتبهشت» بر ابتدای آن افزوده شد. در ساخت پلهای اللهوردیخان، خواجو و جوبی این نشیمن(ها) از قبل پیشبینی شده بودند؛ در مقایسۀ نمونههای ایرانی با کوشکهای واقعدر آب شبهقاره، ضمن بیان این برگیری در شیوۀ ساخت و پرداخت چشمانداز، کارکردهای تقریباً برابری نیز یافتند. شاهان در هنگامۀ جشنآبریزان با دستگاه حکومتی در آنها استقرار مییافتند و گاه با پذیرفتن سفرا و مهمانان خارجی و بزرگان کشوری و لشکری به نظارۀ مراسم آبپاسی، آتشبازی و قایقسواری در دریاچهای مینشستند که گاه با تختهبند کردن پل خواجو شکل میگرفت. تعدیل هوا با انباشت آب و تغذیۀ سفرههای آب زیرسطحی بهرههای دیگری بود که با ساخت این چشمهعمارتها، حاصل میشد.
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصی باستانشناسی
دریافت: 1401/4/21 | پذیرش: 1401/6/3 | انتشار: 1401/6/10
دریافت: 1401/4/21 | پذیرش: 1401/6/3 | انتشار: 1401/6/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |