دوره 8، شماره 1 - ( 3-1404 )                   جلد 8 شماره 1 صفحات 31-15 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fazel A, Avay V. Splashed Ware Pottery Manufacturing Technology in Iran. KCR 2025; 8 (1) :15-31
URL: http://journal.richt.ir/kcr/article-1-277-fa.html
فاضل عاطفه، آوای وجیهه. فناوری ساخت سفال لعاب پاشیده در ایران. دانــش حـفـاظـت و مـرمـت. 1404; 8 (1) :15-31

URL: http://journal.richt.ir/kcr/article-1-277-fa.html

فناوری ساخت سفال لعاب پاشیده در ایران
عاطفه فاضل* ، وجیهه آوای
استادیار، گروه هنرهای صناعی، دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنراسلامی تبریز، تبریز، ایران.
چکیده:   (916 مشاهده)
گروه بزرگی از سفالینه‌های دوران اسلامی، سفال‌های لعاب پاشیده و نقش‌کنده هستند که به لحاظ تاریخی و فنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. این مطالعه با هدف بازسازی فناوری ساخت لعاب پاشیده در دوره اسلامی ایران، به بررسی فرآیند شکل‌گیری و مراحل فنی تولید این تکنیک می‌پردازد. دو پرسش اصلی تحقیق به این شرح است؛ فرآیند شکل‌گیری لعاب پاشیده در ایران به چه صورت بوده است؟ چگونه می‌توان مراحل بازسازی فنی لعاب پاشیده را انجام داد؟. روش تحقیق از نوع کاربردی و از روش تاریخی و آزمایش‌های تجربی جهت ساخت نمونه‌ها استفاده شده است. در جامعه آماری پژوهش، تعداد 10 نمونه به روش هدفمند انتخاب شده و مراحل تولید و مواد اولیه به کار رفته مورد واکاوی دقیق‌تری قرار گرفته است. طبق نتایج پژوهش حاضر، سفال‌های لعاب پاشیده که در مراکز مهمی چون نیشابور، ری، جرجان، تخت سلیمان، تپه منار بلقیس، شاه‌کوه الموت، سیراف، دهلران و شوش کشف شده‌اند، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: ظروف با تزئینات رنگی پاشیده شامل رنگ‌های سبز، آبی، زرد و ارغوانی و ظروفی که تکنیک اسگرافیاتو را با نقش‌های هندسی، گیاهی و جانوری نشان می‌دهند. همچنین در این تحقیق، برای ساخت گلابه سفید، از ترکیب اکسید سرب 20% (سرنج) و 80% کائولن استفاده شده است. فرآیند انتقال طرح بر سطح بدنه از طریق خراش و برداشتن گلابه سفید از روی بدنه رسی ظرف انجام شده است. پخت بدنه در دمای 750-800 درجه سانتی‌گراد صورت گرفته و برای نقاشی زیر لعابی، از لعاب‌ به رنگ‌های زرد عسلی، زرد تیره، سبز روشن، سبز تیره و ارغوانی با نسبت‌های مشخص از ۸% و ۱۵% اکسید آهن، ۸% و ۱۲% اکسید مس و ۱۴% اکسید منگنز استفاده شده است. پس از آن، لعاب شفاف بر روی سطح نهایی با فرمول 50% اکسید سرب و 50% سیلیس در دمای 900-850 درجه سانتی‌گراد پخته شده است.
واژه‌های کلیدی: سفال قرون دوره میانی اسلامی، سفال اسلامی، لعاب پاشیده ایران، بازسازی تکنیکی لعاب پاشیده.
متن کامل [PDF 1392 kb]   (238 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: گزارش‌های اجرایی حفاظت و مرمت اشیاء در مجموعه‌ها، موزه‌ها، محوطه‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی
دریافت: 1404/1/14 | پذیرش: 1404/3/25 | انتشار: 1404/3/31
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.