- ، Fdanesh2010@yahoo.com
چکیده: (566 مشاهده)
سکّه یکی از اسناد تاریخی زنده و گویاست که مطالعۀ مطالب منقور بر روی آن حاوی اطلاعات ارزشمندی است که نمایانگر اوضاع سیاسی، هنری، اقتصادی و نگرشهای مذهبی است و میتواند بخش مهمی از شاخصههای فرهنگ و تمدن یک جامعه را از آنها دریافت کرد. حق ضرب سکّه، یکی از اساسیترین حقوق و امتیازات فرمانروایان به شمار میرفت که پس از تصرف کشور و بهخصوص شهری که نام آن بر روی سکّه ضرب میشد، همانند خطبه خواندن؛ به منزلۀ به رسمیت شناختن سروری و سلطۀ آن فرمانروا تلقی میگشت. مطالعۀ سکّهها، گوشهای از تاریخهای شفاهی را برای ما روشن میسازد که در گذر زمان و یا به صلاحدید پادشاهان، به نگارش در نیامده و یا در حوادث زمان از بین رفته است. شاید نام سلسلۀ «ابدالی» که بعدها به «دُرّانی» معروف گردیدند، ذهن را بیشتر به سوی تاریخ افغانستان سوق میدهد، در حالی که حدود قلمروی ایران در قرن دوازدهم هجری و تسلط مقطعی این طایفه از افغانها، بر بخشی از خراسان را نباید نادیده انگاشت. اگرچه دُرّانیها، مقارن با حکومت زندیه و قاجاریه در فاصله سالهای (1242 ـ 1160ه . ق) حکومتی مستقل در افغانستان ایجاد کردند، اما خود را هم چون طایفههای دیگر ایران نظیر بلوچ، لُر و ... میدانستند، همانطور که تأثیر فرهنگ ایرانی در این دوره در افغانستان را میتوان به وضوح مشاهده کرد. به طورمثال، رسمیت شناختن خط و زبان فارسی را در سکّههایی که از دُرّانیها به فاصلۀ کمتر از یک قرن، در مشهد ضرب شده، میتوان مشاهده کرد.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
مکتوبات حک شده بر آثار تاریخی دریافت: 1402/5/10 | پذیرش: 1402/9/1 | انتشار: 1402/12/15