پژوهشگر گروه کتیبه ها و متون دوران اسلامی ، Skhademloo@yahoo.com
چکیده: (655 مشاهده)
کتیبهها اسناد و منابع مکتوب اصیل و دست اول در پژوهشهای تاریخی و از گنجینههای باارزشی هستند که بر سنگها و مصالح دیگر از جمله آجر، چوب، کاشی و گچ حک شدهاند و اطلاعات قابل توجهی در عرصه تاریخ و فرهنگ در اختیار پژوهشگران قرار میدهند و به عنوان منابع تکمیلکننده اطلاعات تاریخی استفاده میشوند. تکیه اصلی این تحقیق، سنگفرمانهایی است که از جانب شاه عباس اول صفوی خطاب به شیعیان اهالی اردستان، نطنز، کاشان، سمنان، اصفهان، تویسرکان و استرآباد و کرمان، دماوند، خوار و فیروزکوه، انجدان، اسدآباد همدان، با مضمون تخفیف مالیاتی یک ماهۀ ماه رمضان، در طول سالهای 1022 تا 1039 هجری قمری صادر شده و در مساجد جامع شهرهای فوق الذکر نصب شدهاند.
هدف از نگارش این مقاله، تبیین نقش سنگفرمانها در ترویج و تبلیغ مذهب شیعه اثنیعشری در شهرهای مذکور است. روش پژوهش در تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی بر روی سنگفرمانهای به جای مانده از دوره شاه عباس اول صفوی، به شیوه کتابخانهای و میدانی است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که این کتیبهها از طرف شاه عباس اول، به منظور دستیابی به اهداف سیاسی و مذهبی و برای رفاه حال شیعیان صادر شده و راهکاری برای مقابله و اتحاد برعلیه سنّیان در آن زمان بوده است. فرمانها به زبان فارسی است و همواره در آنها به مکان نصب کتیبه و جنس آن اشاره شده است. تعدادی از این کتیبهها بنا به دلایلی تخریب و یا از بین رفتهاند و تعدادی از آنها نیز به موزهها انتقال داده شدهاند.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
کتیبه های بنا دریافت: 1402/5/1 | پذیرش: 1402/8/25 | انتشار: 1402/12/15