دوره 1، شماره 1 - ( 6-1402 )                   جلد 1 شماره 1 صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها

Research code: 00000000

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
faramarzian F, Attarzadeh A. Developmental history of plant imprints of the the safavid era coins. Cult Herit Rec Stud 2023; 1 (1)
URL: http://chrs.richt.ir/article-3-1324-fa.html
فرامرزیان فاطمه، عطارزاده عبدالکریم. سیر تحول نقوش گیاهی سکّه‌های دوره صفویه. مطالعات اسناد میراث فرهنگی. 1402; 1 (1)

URL: http://chrs.richt.ir/article-3-1324-fa.html

سیر تحول نقوش گیاهی سکّه‌های دوره صفویه
فاطمه فرامرزیان1 ، عبدالکریم عطارزاده*2
1- کارشناس ارشد هنر اسلامی دانشکده هنر، دانشگاه سوره. تهران، ایران
2- دانشیار گروه هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره. تهران، ایران. ، attarzadeh92@yahoo.com
چکیده:   (854 مشاهده)
از نقوش مورد استفاده بر روی سکّه‌های دوره صفویه، می‌توان به چهره‌های انسانی، نقوش گیاهی، نقوش هندسی، نقوش حیوانی و گاهی اشیاء اشاره کرد. عصر صفوی به‌ویژه در زمینه تغییرات پدیدآمده بر روی سکّه‌ها، دوره‌ای ویژه تلقی می‌شود. ترسیم نقوش متنوع گیاهی در کنار خط نستعلیق و هم‌نشینی طرح و خط و تصویر شاهان، اهمیت و دلیل انتخاب این موضوع است؛ با این هدف که دلایل و شیوه‌های استفاده از نقوش گیاهی را بررسی و معرفی کند. پرسش پژوهش حاضر این است که ویژگی‌های نقوش گیاهیِ سکّه‌های دوره صفویه چیست و در مقایسه با خطوط و سایر نقوش روی سکّه، از چه جایگاهی برخوردار است؟ جغرافیای این پژوهش، تمامی موزه‌های دارای سکّه‌های به نمایش درآمده در شهر تهران است. جامعه آماری پژوهش کامل و تمامی 438 عدد سکه دارای نقش گیاهی و موجود در بخش نمایشگاهی موزه‌های تهران می‌باشد. روش تحقیق، توصیفی (وصف و معرفی اولیه نقش‌های گیاهی ‌بر اساس صورت ظاهر) بر پایۀ داده‌های کمّی و نموداری و سپس تحلیل کیفی و مفهومی (جایگاه تاریخی و نخست نقش‌های گیاهی و مفاهیم و اصول حاکم بر آن­ها) بر مبنای نتایج حاصله از بررسی داده‌هاست. در نهایت به این نتیجه خواهیم رسید که بهره‌گیری فراوان از نقوش اسلیمی در عهد صفوی و ترکیب آن با خوشنویسی، موجب پیشرفت چشم‌گیر سکّه‌های چکشی شده است. همچنین، استفاده از حروف کشیده در رسم‌الخط نستعلیق و سوار کردن حروف بر روی یگدیگر و ادغام این هنر با گل‌آرایی و اسلیمی‌های زیبا در دوران صفویه، وجاهت سکّه‌های ایرانی را دوچندان نموده است. گل‌های سه، پنج و شش‌پر، تزئینی (ترنج)، اسلیمی گل‌دار، اسلیمی دهان‌اژدری، اسلیمی برگ‌دار، تک‌برگ و درخت، مهم‌ترین نقوش گیاهی دوره صفویه است که در کنار سایر نقوش بر سکّه‌ها خودنمایی کرده‌اند. از دوره شاه اسماعیل اول تا دوره شاه عباس اول بیشترین نقوش گیاهی مورد استفاده برای تزئین سکّه‌ها، گل تزئینی (ترنج) و از دوره شاه عباس دوم تا پایان دوره صفویه، نقوش ترکیبی بوده‌ است.
واژه‌های کلیدی: سکّه‌شناسی، نقوش گیاهی، دوره صفوی، فلزکاری، کتیبه روی سکّه.
متن کامل [PDF 2176 kb]   (608 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: کتیبه های بنا
دریافت: 1401/9/30 | پذیرش: 1402/1/31 | انتشار: 1402/6/15
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.