طراحی سنتی اصطلاحی است که بیشتر برای اشاره به ترسیم نقوش سبکهای سنتی رایج است و بهعنوان روش طراحی (دیزاین) پیکره محصولات و ابزارها در نظام تولید سنتی، چندان مورد پژوهش علمی نبوده است. اندک بررسیها و تأملات در این باب نیز خود دچار مشکلات ناشی از پیشفرضهای فرانظری، محرکهای زمینهای و مفروضات ناروا هستند. با توجه به اهمیت موضوع طراحی سنتی (در زمینه شناخت صناعات و هنرهای سنتی و همچنین جنبههای کاربردی و آموزشی آن) لازم است پژوهشهای گستردهای به شناخت درست چیستی و چگونگی آن اختصاص یابند، اما در گام نخست، شناخت طراحی سنتی نیازمند شناسایی و گسست، از شناختهای سطحی و مفروضاتی است که بر پژوهش در این زمینه سایه افکندهاند؛ بنابراین پرسش این پژوهش این است که عوامل زمینهای، فرانظری و پندارهای رایج در باب «طراحی سنتی» چه هستند؟ هدف اصلی شناسایی عوامل منحرفکننده پژوهشها در باب طراحی سنتی است. برای نیل به این هدف سه گام طی شده است، نخست از طریق اسنادی به گردآوری اطلاعات پرداخته شده است، دوم اینکه واحدهای تحلیلی مستخرج از گردآوری اطلاعات، به روش تحلیل محتوا، تحلیل و مقولهبندی شدند، سوم اینکه به روش استدلالی به بحث درباره مقولات مستخرج پرداخته شده است. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیل محتواست. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و برای تحلیل واحدهای معنایی مستخرج، از روش مقولهبندی در سه سطح (برگرفته از روش دادهبنیاد) استفاده شده است. در پایان، یافتهها به روش استدلالی مورد بحث قرار گرفتهاند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که پدیده کانونی در پندارهای رایج درباره طراحی سنتی، «نفی طراحی در سنت» است. این مقوله کانونی حاصل پژوهشهای بیطرفانه درباره طراحی سنتی نیست، بلکه نتیجه هشت گروه عوامل زمینهای و فرانظری است که شناخت موضوع را مخدوش کردهاند.
✅ نتایج این پژوهش نشان میدهد که پدیده کانونی در پندارهای رایج درباره طراحی سنتی، «نفی طراحی در سنت» است. این مقوله کانونی حاصل پژوهشهای بیطرفانه درباره طراحی سنتی نیست، بلکه نتیجه هشت گروه عوامل زمینهای و فرانظری است که شناخت موضوع را مخدوش کردهاند.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |