دوره 41، شماره 2 - ( تابستان 1399 )
جلد 41 شماره 2 صفحات 205-178 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Molaei A, Sabermand M. (2020). Characteristics and Archetypes of Courtyard Pattern in Iranian Historical Bazaar
(Case Study: Tabriz Historical Bazaar). Athar. 41(2), 178-205.
URL: http://athar.richt.ir/article-2-631-fa.html
URL: http://athar.richt.ir/article-2-631-fa.html
مولایی اصغر، صابرمند مهسا. شاخصه‌ها و گونه‌های کهن‌الگوی حیاط مرکزی در بازار تاریخی ایرانی
(نمونه موردی: سراهای بازار تاریخی تبریز) فصلنامه علمی اثر 1399; 41 (2) :205-178
اصغر مولایی*1 
، مهسا صابرمند2
، مهسا صابرمند2
1- استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران ، a.molaei@tabriziau.ac.ir
2- کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
2- کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (3479 مشاهده)
بازار، فضایی با الگوی کهن است که در تمدن‌های گوناگون، به‌ویژه میان ایرانیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. کاروان‌سراهای درون‌شـهری، محـل مبـادلات کالاهـای تجـاری و نیـز مکانـی امـن بـرای اقامـت مسـافران و تجـار بـوده اسـت. ایـن کاروان‌سراها، عمدتاً در جنـب بـازار و مرتبـط بـا بازارهـا بوده‌انـد. حیاط مرکزی در معماری ایرانی الگویی کهن است که در دوره‌های مختلف و مناطق گوناگون ایران‌زمین به اشکال متنوع قابل‌ملاحظه است. این کهن‌الگو با برخورداری از ویژگی‌های اصیل و پایه‌ای، همچون مرکزیت، وحدت و کثرت، فضایی مناسب برای عملکردهای مورد نیاز فراهم می‌آورده است. چنانچه در گذشته سرای بازار مکانی برای استقرار کاروان‌های تجاری و عرضه و مبادله کالاها بوده و در دوره معاصر نیز کارکردهای متنوعی را دارد که در ابعاد مختلف نیازمند بازشناسی است؛ بنابراین این پژوهش با هدف بازشناسی سرا به‌عنوان الگویی اصیل در معماری ایرانی به‌ویژه در ساختار بازار تاریخی ایرانی است که در مطالعه میدانی بر سراهای بازار تاریخی تبریز متمرکز می‌شود. پژوهش حاضر کمی-کیفی بوده و با روش پژوهش تحلیلی، اسنادی و استدلال منطقی و نیز شیوه‌های مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی و پیمایش میدانی انجام شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که شاخصه‌های بنیادی سرای بازار شامل مرکزیت، درون‌گرایی، انسجام و وحدت، شکل هندسی مربع یا مستطیل، انعطاف‌پذیری عملکردی و سرزندگی است و مهم‌ترین معیارهای گونه‌شناسی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و زیست‌محیطی شامل شکل، مساحت، موقعیت، راستا، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، نوع فعالیت و پوشش گیاهی هستند. در بازار تاریخی تبریز طیف متنوعی از سراها از لحاظ کالبدی و اقتصادی به‌عنوان حیاط‌های اختصاصی و عمومی برای فعالیت‌های گوناگون تجاری، تولیدی، انباری، برگزاری رویدادهایی با مناظر گوناگون از گذشته تاکنون مورد استفاده بوده‌اند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
تاریخ معماری و شهرسازی
دریافت: 1399/9/5 | پذیرش: 1399/11/20 | انتشار: 1399/12/30
دریافت: 1399/9/5 | پذیرش: 1399/11/20 | انتشار: 1399/12/30
فهرست منابع
1. Ahmadi, F. (2005). Central yard in iranian architecture. Sofeh Magazine, 41. [in Persian]
2. Ahmadi, Z. (2012). Rereading the lost role of the central courtyard in achieving sustainable architecture. Shahr and Indigenous Architecture, 2. [in Persian]
3. Ameli, J. (1990). Translator: Seyed Mohammad Reza Hosseini. Qom: Qom Seminary Teachers Association, Islamic Publications Office.
4. Ansari, H. (2010). Arak bazaar, magnificent architecture of the Qajar. Jam Jam, 64. [in Persian]
5. Behzadfar, M. (2011). Identity of the city, a look at the identity of the city of Tehran. Tehran: City Publishing Institute. [in Persian
6. Biglari, E. (1976). Iranian Markets. Art and People Magazine, 162. [in Persian]
7. Bonine, M. E. (1987). Islam and Commerce: Waqf and the Bazaar of Yazd, Iran. Erdkunde. [DOI:10.3112/erdkunde.1987.03.02]
8. Castello, W.F. (1989). Urbanization in the Middle East. translated by Parviz Peyran and Abdolali Rezaei. Tehran: Ney Publishing.
9. Daneshdoost, Y. (2006). The early cores of the house, its continuity. Extent and Changes in Iranian Architecture. In the third congress of the history of architecture and urban planning. 4, compiled by Baqer Ayatollah Zadeh Shirazi. Tehran: Cultural Heritage Organization. [in Persian]
10. Esmaili Sangari, H., & Omrani, B. (2007). History and architecture of Tabriz Bazaar. Tabriz: Sotoudeh. [in Persian]
11. Falamaki, M. (2005). A tour of the urban restoration business from Venice to Shiraz. Ministry of Housing and Urban Development. [in Persian]
12. Farhadi, F. (2018). Yards of Tabriz Bazaar. Tehran: Simaye Danesh. [in Persian]
13. Farshchi, H. R., & Zamani, M. H. (2019). A study of iranian caravanserais and related buildings. Iranian Journal of Architecture and Urban Planning, 2(7). [in Persian]
14. Golabchi, M., & Zeinali Farid, A. (2012). Archetypal Architecture. Tehran: University of Tehran. [in Persian]
15. Habibi, S. (2006). From the city to the city, University of Tehran. [in Persian]
16. Hagh Parast, F. & Esmaili Sangari, H. (2017). Manage the world heritage sites in tabriz, relying on popular participation. Urban Management, 50. [in Persian]
17. Haji Ghasemi, K. (2004). Baths (Hammams). Ganjnameh. Encyclopedia of Iranian Architecture in Islamic Periods. Vol. 18. Research and Documentation Centre of Faculty of Architecture of Shahid Beheshti University. Tehran: Rouzaneh. [in Persian]
18. Judaki Azizi, A., Mousavi Haji, R., & Mehrafarin, R. (2014). Typology of the four-line model in Iranian architecture and its evolution. Quarterly Journal of Islamic Architecture Research, 5. [in Persian]
19. Kavian, M., & Gholami, Gh. H. (2016). A study of the architectural evolution of yard caravanserais in central Iran. Journal of Art, 75. [in Persian]
20. Khamachi, B. (1996). Tabriz Bazaar over time. Tabriz: Tabriz Chamber of Commerce. Industries and Mines. [in Persian]
21. Khamachi, B. (2008). My city Tabriz. Tabriz: Publisher of Nedaye shams. [in Pershian]
22. Khodabakhshi, S., Forootan, M., & Samiei, A. (2014). A study of the evolution of school architecture based on evaluating the role of the educational system governing them (Case study: Sepahsalar School, Dar Al-Fonun and Alborz High School). Bagh Nazar Quarterly, 37. [in Persian]
23. Memarian, Gh. H. (1994). Introduction to Iranian residential architecture. introverted typology. Tehran: University of Science and Technology. [in Persian]
24. Memarian, Gh., & Tabarsa, M. A. (2013). Species and typology of architecture, scientific-research. Journal of Iranian Scientific Association of Architecture and Urban Planning, 6. [in Persian]
25. Oliya, M. R. (1991). Bazaar of Yazd, Encyclopedia of the Islamic World, Letter B, Booklet 3; Islamic Encyclopedia Foundation, Tehran. [in Persian]
26. Piri, S., & Afshari Azad, S. (2015). A study of inner caravanserais of the qajar period in hamadan (Case Study: Haj Safarkhani Caravanserai). Iranian Archaeological Research, 11. [in Persian]
27. Pirnia, M. K. (1992). On urban planning and traditional Iranian architecture. Abadi Magazine, 1. [in Persian]Pirnia, M. K. (2000). Mosques, from the Book of Iranian Architecture of the Islamic Period. Collector Mohammad Yousef Kiani. Tehran: Samat Publications. [in Persian]
28. Pirnia, M. K. (2007). Stylistics of Iranian Architecture. Edited by Gholam Hossein Memarian. Tehran: Soroush Danesh Publishing. [in Persian]
29. Pirnia, M. K. .(1969) Iranian Bazaar. Archeology and Art of Iran, 3. [in Persian]
30. Pourahmad, A. (1997). Geography and functions of Kerman market. Kerman: Kerman Studies Center Publications.
31. Pourjafar, M. R., Molaei, A., & Pourjafar, A. (2016). Explaining the characteristics of Islamic Iranian urban design in Tabriz (Case study: Tabriz Grand Bazaar). Firoozeh Islam Quarterly, 2. [in Persian]
32. Rajabi, A., & Sefahan, A. (2010). Iranian bazaars embody sustainable ideas. Geography Quarterly, 11. [in Persian]
33. Reuther, O. (2008). Ashkani Architecture. Translated by Bagher Ayatollahzade Shirazi. In Research in Iranian.
34. Samei, N., & Ghasemi, B. (2010). Iranian Bazaars an Experience in Documenting Iranian Bazaars. Tehran: University of Tehran Fine Arts Campus. [in Persian]
35. Shafaqi, S. (2006). Isfahan Grand Bazaar. Isfahan: Isfahan Municipality Cultural and Recreational Organization, Isfahan Center for Studies and House of Nations. [in Persian]
36. Shirani, Z., Partovi, P., & Behzadfar, M. (2017). Spatial evolution of traditional markets (Case study: Qaisaria Bazaar, Isfahan). Bagh-e Nazar, 54. [in Persian]
37. Soltan Ahmadi, B., & Seyed Hamzeh, M. (2016). Patterns and architectural features of caravanserais in the Seljuk period of Khorasan Highway. Scientific-Technical Quarterly, 73. [in Persian]
38. Soltani, M. Mansouri, S. Farzin, A. A. (2012). Matching the role of pattern and experience-based concepts in the architectural space. Bagh-e Nazar Quarterly, 21.[in Persian]
39. Soltanzadeh, H. (2007). Iranian Markets. Tehran: Cultural Research Office. [in Persian]
40. Soltanzadeh, H. (2012). The role of geography in the formation of courtyards in traditional Iranian houses. Quarterly Journal of Human Geography Research. [in Persian]
41. Taban, M., Pourjafar, M. R., Bemanian, M., & Heidari, Sh. (2013). Determining the optimal pattern of the central courtyard in the traditional housing of Dezful based on the analysis of the shadow received at different levels of the courtyard. Bagh-e Nazar, 27. [in Persian]
42. Vadiei, K. (1972). Bazaar and New Urban Texture. Yaghma Magazine, 1. [in Persian]
43. Varjavand, P. (1993). Kashan Bazaar. Encyclopedia of the Islamic World, Letter B, Booklet 3, Islamic Encyclopedia Foundation, Tehran. [in Persian]
44. Varjavand, P. (1993). Qaisaria Lar Bazaar. Encyclopedia of the Islamic World, Letter B, Booklet 3, Islamic Encyclopedia Foundation, Tehran. [in Persian]
45. Varjavand, P. (1993). Qazvin Bazaar. Encyclopedia of the Islamic World, Letter B, Booklet 3, Islamic Encyclopedia Foundation, Tehran. [in Persian]
46. Varjavand, P. (1993). Tehran Bazaar. Encyclopedia of the Islamic World, Letter B, Booklet 3, Islamic Encyclopedia Foundation, Tehran. [in Persian]
47. Varjavand, P. Keramatullah, A. (1993). Vakil Bazaar. Encyclopedia of the Islamic World, Letter B, Booklet 3, Islamic Encyclopedia Foundation, Tehran. [in Persian]
48. Zamani, Z., Heidari, Sh., & Hanachi, P. (2017). Creating middle courtyards in urban blocks in order to reduce energy consumption (Case study: short-term residential apartments in Tehran). Journal of Fine Arts. Architecture and Urban Planning, 3. [in Persian]
49. Zamiran, M.(2000). Transition from the world of myth to philosophy. Tehran: Book City, Hermes.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |