1- عضو هیئتعلمی، گروه بافت شهر تاریخی، پژوهشکده بناها و بافتهای تاریخی- فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران
2- دکتری مرمت ابنیه و بافتهای تاریخی، استاد مدعو، گروه مرمت و احیای بناهای تاریخی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بینالمللی امامخمینی (ره)، قزوین، ایران ، a.moazezi@yahoo.com
چکیده: (3627 مشاهده)
بیش از یک دهه است که مفهوم-رویکرد منظر شهری تاریخی در پی شدتیافتن ضرباهنگ «تغییر» در شهرها و بروز آسیبها و معضلاتی جدی در شهرهای تاریخی، از سوی نهادهای بینالمللی مطرح و در اسناد مرجع گفتمان حفاظت منعکس شده است؛ مفهوم-رویکردی که با تصدیق «ماهیت پویا و در حال تغییر شهرها» و تأکید بر لزوم «مدیریت تغییر»، دریچهای نو در مواجهه با چالشها و پیچیدگیهای مدیریت و حفاظت از شهرهای تاریخی گشوده است. با این حال در ایران با وجود شهرهای تاریخی متعدد با بافتهای ارزشمند، توجه شایانی به این مفهوم-رویکرد، بهویژه در ساحت عمل و در هدایت سیاستها و طراحی چارچوبهای مدیریتی یکپارچه و فراگیر نشده است. بر این اساس، مقاله حاضر با رجوع به منابع و اسناد مرتبط، علاوه بر تبیین و تشریح مفهوم-رویکرد منظر شهری تاریخی و اصول کلیدی آن، با تحلیل توصیهنامه ۲۰۱۱ یونسکو، فرایندی را بهمنظور شناسایی، ارزیابی، حفاظت و مدیریت منظرهای شهری تاریخی معرفی کرده است. این فرایند با توجه به مشکلات کنونی در مدیریت شهرهای تاریخی ایران، از جمله تقابل حفاظت و توسعه در سطوح مختلف میتواند در هدایت ذات پویای شهر در مسیر حفظ و تداوم منظر شهری تاریخی مؤثر باشد؛ فرایندی که با نگاهی جامع، همه منابع و ارزشهای موجود را در نظر میگیرد و با تأکید بر برنامهریزی مشارکتی زمینه شراکت و مدیریت از سطوح محلی تا کلان را مهیا میکند. همچنین آسیبپذیری هریک از ارزشهای میراثی را با مداقه بر تغییر و تحولات در کل شهر مدنظر قرار میدهد و درنهایت اقدامات مورد نیاز را با توجه توأمان به دو امر حفاظت و توسعه اولویتبندی میکند.
نوع مطالعه:
مقاله مروری |
موضوع مقاله:
مختلف دریافت: 1399/6/29 | پذیرش: 1399/8/21 | انتشار: 1399/9/20