1- دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران ، a.oskoyi@tabriziau.ac.ir
2- استاد دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی سهند، تبریز، ایران
3- فارغ التحصیل دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (3588 مشاهده)
عصر ایلخانی، سرآغازی برای تولد مجموعههای معماری و فضاهای مستقل شهری به نام ابوابالبر، با الهام از اماکن مقدس و متبرک و نیز مراکز علمی- آموزشی محسوب میشود که ترکیبی از مجموعههای علمی مذهبی مذکور است. شنبغازان سرآغاز پدیده ابوابالبر در شهرسازی دوره ایلخانی است که در حال حاضر از آن چیزی بر جای نمانده است؛ بنابراین مسئله اصلی نوشتار حاضر این است که سازمان فضایی شهر شنبغازان بر مبنای مستندات تاریخی چگونه بوده و چه ویژگیهایی داشته است؟ مقاله حاضر با استفاده از روش تفسیری-تاریخی و با مراجعه به متون تاریخی و دستاول مورخان و سیاحان، تصویر شنبغازان و ساختار آن را بازخوانی کرده است. در ساختار بازخوانیشده با مجموعهای منظم و منسجم روربهرو هستیم که همه کاربریهای شهری در آن مدنظر قرار گرفته است. با وجود کاربریها و ساختمانهای مختلف، مقبره غازانخان بهعنوان هسته اصلی مجموعه، بارز و شاخص است. این شهر با نقشهای ازپیش تعیینشده و دارای برج و بارو و دروازه و با محوریت مقبره ساخته شده است. مقبره سلطان نیز با گنبد ناری آن در مرکز مجموعه بوده و بناهای ابوابالبر در اضلاع اطراف مقبره قرار گرفته است. شنب غازان همچنین به شبکه تجارت جهانی بازار تبریز متصل بود و بازار شامل یک کاروانسرا، یک ردیف سرداب و چندین حیاط و کوشک در میان باغهای زیبا و انواع خدمات عمومی پراکنده خودنمایی میکرد.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
مختلف دریافت: 1399/4/21 | پذیرش: 1399/8/27 | انتشار: 1399/10/10