دوره 45، شماره 106 - ( 10-1403 )
جلد 45 شماره 106 صفحات 182-153 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Belali Oskoyi A, Zolfi E. (2024). Investigation of Proportions Utilized in the Facades of Industrial Buildings in Tabriz Case Study: Khosravi Leather Factory, Tabriz)
Investigation of the Proportions of Industrial Plants. Athar. 45(106), 153-182. doi:10.22034/45.106.6
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1805-fa.html
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1805-fa.html
اسکویی آزیتا، زلفی الهام. بررسی تناسبات به کاررفته در نمای کارخانه‌های صنعتی شهر تبریز (نمونۀ موردی: کارخانۀ چرم‌سازی خسروی تبریز) فصلنامه علمی اثر 1403; 45 (106) :182-153 10.22034/45.106.6
آزیتا اسکویی*1 
، الهام زلفی2
، الهام زلفی2
1- استاد گروه معماری و شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران (نویسندۀ مسئول) ، a.oskoyi@tabriziau.ac.ir
2- دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، گروه معماری و شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
2- دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، گروه معماری و شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (1176 مشاهده)
معماری صنعتی به‌عنوان یک حوزه مهم و جذاب در عرصه معماری با تمرکز بر استفاده از مواد سخت و زیبا، تمرکز بر سادگی و کارکردی بودن، و البته توجه به جزئیات و تناسبات، به یک ارتباط بین زیبایی و عملکرد در ساختمان‌ها می‌پردازد. در نمای ساختمان‌های صنعتی تبریز، تناسبات معماری با بهره‌گیری از مدول‌های ثابت تکراری از قالب‌های آجری، با توجه به جزئیاتی مثل پنجره‌ها و بازشوها صورت می‌پذیرد. این تناسبات به زیبایی و کاربری بهینه این ساختمان‌ها کمک کرده و همچنین ارتباط بین زیبایی معماری و عملکرد کارخانه‌ها را به‌وضوح نمایان کرده است. از دیدگاه معماری، این تناسبات نشانگر یک ترکیب منحصر به فرد از اصول معماری صنعتی اروپایی و عناصر محلی تبریز می‌باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. از مطالعات کتابخانه‌ای - اسنادی و مشاهدات میدانی به گردآوری اطلاعات تناسبات به‌کاررفته در نمای کارخانه‌های صنعتی پرداخته است. تحلیل این تناسبات به ارتقاء زیبایی و کارایی ساختمان‌ها کمک کرده و ارتباط واضحی بین زیبایی معماری و عملکرد کارخانه‌ها ایجاد نموده است. این تناسبات همچنین با تلفیق عناصر معماری صنعتی اروپایی و عناصر محلی، شاهد یک نوآوری در زمینه معماری صنعتی در شهر تبریز می‌باشد. در این مطالعه، بررسی تناسبات به‌کاررفته در نمای کارخانه‌های صنعتی در شهر تبریز، با مورد مطالعاتی کارخانه چرم‌سازی خسروی، انجام شده است. این تحقیق بر روی تجزیه‌وتحلیل عناصر معماری و اصول طراحی مورداستفاده در ساختمان‌های صنعتی در تبریز و بر روی تناسبات معماری در بازشوها و ورودی‌ها و الگوهای مورداستفاده در این بخش‌ها، به‌ویژه بررسی جنبه‌های زیبایی‌شناختی و کارکردی نمای ساختمان‌ها تمرکز دارد. با مطالعه کارخانه چرم‌سازی خسروی به‌عنوان یک نمونه خاص، این تحقیق به‌دنبال ارائه برداشت‌هایی درباره رابطه میان هندسه، تزئینات و معماری صنعتی در دوره پهلوی در تبریز است. یافته‌های این پژوهش به بهترین درک از ویژگی‌های معماری و اهمیت تاریخی ساختمان‌های صنعتی در تبریز کمک می‌کند. نتایج نشان داده است که در نماهای ساختمان‌های صنعتی نیز همچون سایر بناهای تاریخی از تناسبات طلایی و هندسی استفاده شده است. همچنین با تحلیل تمام الگوهای به‌دست‌آمده از بازشوها و ورودی‌ها به یک الگوی پایه در نماها دست یافتیم که می‌توان از این الگوی پایه در طراحی بازشوها و ورودی‌های دیگر بناها استفاده کرد که به تنوع و زیبایی نمای ساختمان‌ها کمک می‌کند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
تاریخ معماری و شهرسازی
دریافت: 1403/5/12 | پذیرش: 1403/7/24 | انتشار: 1403/9/29
دریافت: 1403/5/12 | پذیرش: 1403/7/24 | انتشار: 1403/9/29
فهرست منابع
1. - اعتصام، ایرج، (۱۳۷۴). «بررسی تطبیقی معماری و شهرسازی معاصر ایران و اروپا». تهران: میراث فرهنگی.
2. - افشار نادری، کامران، (۱۳۸۳). «معماری صنعتی ایران بین دو جنگ جهانی». مجله معمار، (۲۵): ۱۳۳-۱۴۴.
3. - اسلامی، علی، (1398). «طراحی باغ آجر تبریز با الهام از هنر آجرکاری جداره‌های تاریخی دوره پهلوی اول تبریز». رساله کارشناسی ارشد معماری. تبریز: موسسه آموزس عالی سراج.
4. - بمانیان، محمدرضا، اخوت، هانیه، بقائی، پرهام، (1390). «کاربرد هندسه و تناسبات در معماری». تهران: انتشارات هله/ طحان.
5. - بانی مسعود، امیر، (1388). «معماری معاصر ایران (در تکاپوی بین سنت و مدرنیته)». تهران: نشر هنری معماری قرن.
6. - پهلوان‌زاده، لیلا، (1392). «ماکس شونمان معمار کارخانه‌های اصفهان». فصلنامه معماری و فرهنگ. شماره (52): 23. http://archoma.ir/articles/post/14925/
7. - پهلوان‌زاده، لیلا، (1393). «کارخانه‌های مرمت شده ایران و جهان: میراث معماری صنعتی معاصر ایران». تهران: نشر معمارخانه باغ نظر.
8. - زمرشیدی، حسین و صادقی حبیب‌آباد، علی، (1397). «آجر و هنر آجر کاری از دوران باستان تا امروز». فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی. (9): 5-17. https://iic.ihss.ac.ir/Issue/3530
9. - سلطان‌زاده، حسین، خجسته قمری، محمدامین، (1399). «تأثیر معماری بناهای حکومتی و دولتی بر هویت شهر تبریز (1300 تا 1320 ه.ش)». فصلنامه مطالعات ملی. (3): 123-150. https://ensani.ir/fa/article/479125/
10. - سلطان‌زاده، حسین، میرزاحسینی، مرتضی، (1397). «تبیین الگوهای نما در بناهای ساخته شده توسط معماران آلمانی در ایران (دوره پهلوی اول)». مطالعات تاریخ فرهنگی: پژوهش‌نامه‌ی انجمن ایرانی تاریخ. (38): 113-155. https://ensani.ir/fa/article/438935/
11. - سلطان‌زاده، حسین، (1389). «تبریز؛ خشتی استوار در معماری ایران». تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
12. - شکفته، عاطفه، احمدی، حسین و عودباشی، امید، (1394). «تزیینات آجرکاری سلجوقیان و تداوم آن در تزیینات دوران خوارزمشاهی و ایلخانی». فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی. (6): 84-104. http://jria.iust.ac.ir/article-1-186-fa.html
13. - صفامنش، کامران، یعقوب رشتچیان و بهروز منادیزاده، (1376). «ساختار کالبدی شهر تبریز و تحولات آن در دو سده اخیر». فصلنامه فرهنگی و اجتماعی گفتگو. (18): 33-54. https://www.ensani.ir/fa/article/215085
14. - طباطبایی، سید جواد، (1385). «مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی؛ تأملی درباره ایران». جلد 2، تبریز: انتشارات ستوده.
15. - کیانی، مصطفی، (1386). «معماری دوره پهلوی اول. دگرگونی اندیشه‌ها پیدایش و شکل‌گیری معماری دوره بیست ساله معاصرایران1320-1299». تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
16. - کیانی، مصطفی، (1392). «جایگاه هنر آجرکاری تزیینی در معماری دوره پهلوی اول». نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. (18): 15-28. https://doi.org/10.22059/jfaup.2013.36354
17. - کلمبک، لیزا، دونالد ویلبر، (1374). «معماری تیموری در ایران و توران. ترجمه‌ی محمد یوسف کیانی و کرامت‌الله افسر». تهران: سازمان میراث فرهنگی.
18. - مختاری‌طالقانی، اسکندر، (1390). «میراث معماری مدرن ایران». تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
19. - مشکور، محمدجواد، (1352). «تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری». تهران: انجمن آثار ملی.
20. - نژادابراهیمی، احد، فرخی، شهین، شب‌آهنگ، مهسا، (1397). «الگوشناسی معماری کارخانه‌های صنعتی پهلوی اول در تبریز». نقش جهان. (1): 33-44. https://ensani.ir/fa/article/430259/
21. - نقره‌کار، عبدالحمید، (۱۳89). «مبانی نظری معماری». تهران: دانشگاه پیام نور.
22. - هیل، درک، گرابار، آلگ، (1375). «معماری و تزئینات اسلامی». ترجمه‌ی مهرداد وحدتی دانشمند. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
24. - موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. (1392). «معماری در دوره قاجار و پهلوی». https://psri.ir/?id=eun7xxv7
25. - پایگاه جامع تاریخ معاصرایران. «معماری دوره پهلوی». http://pahlaviha.pchi.ir/show.php?page=contents&id=19625
26. - E'tesam, I. (1995). “Comparative Study of Contemporary Architecture and Urban Planning in Iran and Europe”. Tehran: Cultural Heritage Organization (In Persian).
27. - Afshar Naderi, K. (2004). “Industrial architecture of Iran between the two world wars”. Memar Journal, (25), 133-144 (In Persian).
28. - Eslami, A. (2019). “Design of the Tabriz Brick Garden Inspired by the Art of Brickwork on the Historical Facades of the First Pahlavi Period in Tabriz”. Master’s Thesis in Architecture, Seraj Institute of Higher Education, Tabriz (In Persian).
29. - Bamanian, M. R., Akhovat, H., & Baghaei, P. (2011). “Application of Geometry and Proportions in Architecture”. Tehran: Hele/Tahan Publications (In Persian).
30. - Bani Masoud, A. (2009). “Contemporary Architecture of Iran (Struggling Between Tradition and Modernity)”. Tehran: Honar-e-Memari Gharan Publishing (In Persian).
31. - Pahlevanzadeh, L. (2013). “Max Schoenmann, architect of Isfahan factories”. Architecture and Culture Quarterly, (52), 23. Retrieved from http://archoma.ir/articles/post/14925/ (In Persian).
32. - Pahlevanzadeh, L. (2014). “Restored Factories in Iran and the World: The Industrial Architectural Heritage of Contemporary Iran”. Tehran: Baq-e-Nazar Architectural Publishing (In Persian).
33. - Zomoroshidi, H., & Sadeghi Habibabad, A. (2018). “Brick and the art of brickwork from ancient times to the present”. Iranian Islamic City Studies Quarterly, (9), 5-17. Retrieved from https://iic.ihss.ac.ir/Issue/3530 (In Persian).
34. - Soltanzadeh, H., & Khoshesteh Qamari, M. A. (2020). “The impact of governmental and administrative buildings on the identity of Tabriz city (1921-1941)”. National Studies Quarterly, (3), 123-150. Retrieved from https://ensani.ir/fa/article/479125/ (In Persian).
35. - Soltanzadeh, H., & Mirza Hosseini, M. (2018). “Explanation of facade patterns in buildings designed by German architects in Iran (First Pahlavi era)”. Cultural History Studies: Journal of the Iranian History Association, (38), 113-155. Retrieved from https://ensani.ir/fa/article/438935/ (In Persian).
36. - Soltanzadeh, H. (2010). “Tabriz: A Sturdy Brickwork in Iranian Architecture”. Tehran: Cultural Research Office (In Persian).
37. - Shekofteh, A., Ahmadi, H., & Oodbashi, O. (2015). “The brickwork decorations of the Seljuks and their continuation in the decorations of the Khwarazmian and Ilkhanid periods”. Islamic Architecture Research Quarterly, (6), 84-104. Retrieved from http://jria.iust.ac.ir/article-1-186-fa.html (In Persian).
38. - Safamanesh, K., Rashtchian, Y., & Monadi Zadeh, B. (1997). “The physical structure of Tabriz and its transformations in the past two centuries”. Cultural and Social Dialogue Quarterly, (18), 33-54. Retrieved from https://www.ensani.ir/fa/article/215085 (In Persian).
39. - Tabatabai, S. J. (2006). “The Tabriz School and the Foundations of Modernization: Reflections on Iran”. Vol. 2, Tabriz: Setoudeh Publications (In Persian).
40. - Kiani, M. (2007). “Architecture of the First Pahlavi Period: Evolution of Ideas and the Formation of Twenty-Year Contemporary Iranian Architecture (1921-1941)”. Tehran: Institute for Iranian Contemporary Historical Studies (In Persian).
41. - Kiani, M. (2013). “The role of decorative brickwork in First Pahlavi period architecture”. Fine Arts - Architecture and Urbanism Journal, (18), 15-28. Retrieved from https://doi.org/10.22059/jfaup.2013.36354 (In Persian).
42. - Golombek, L., & Wilber, D. (1995). “Timurid Architecture of Iran and Turan”. (Translated by M. Y. Kiani & K. Afsar). Tehran: Cultural Heritage Organization (In Persian).
43. - Mokhtari-Taleghani, E. (2011). “The Modern Architectural Heritage of Iran”. Tehran: Cultural Research Office (In Persian).
44. - Mashkoor, M. J. (1973). “The History of Tabriz until the End of the 9th Century AH”. Tehran: National Works Association (In Persian).
45. - Nejadabrahimi, A., Farrokhi, Sh., & Shab-Ahang, M. (2018). “Pattern analysis of industrial factory architecture during the First Pahlavi period in Tabriz”. Naqsh-e Jahan Journal, (1), 33-44. Retrieved from https://ensani.ir/fa/article/430259 (In Persian).
46. - Naghrehkar, A. (2010). “Theoretical Foundations of Architecture”. Tehran: Payam Noor University (In Persian).
47. - Hill, D., & Grabar, O. (1996). “Islamic Architecture and Decorations”. (Translated by M. V. Daneshmand). Tehran: Scientific and Cultural Publications (In Persian).
48. - Institute for Political Studies and Research. (2013). “Architecture in the Qajar and Pahlavi Periods”. Retrieved from https://psri.ir/?id=eun7xxv7 (In Persian).
49. - Comprehensive History of Contemporary Iran Website. “Architecture of the Pahlavi Period”. Retrieved from http://pahlaviha.pchi.ir/show.php?page=contents&id=19625 (In Persian).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |