دوره 44، شماره 4 - ( 12-1402 )                   جلد 44 شماره 4 صفحات 641-618 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Maroufi aghdam E, Sadraie A, Khanmohammadi B, Abulhasani G. (2024). Morphology and Study of the Islamic Tombstones of The Eastern Mokryan Geographical Zone,. Athar. 44(4), 618-641. doi:10.22034/44.3.618
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1802-fa.html
معروفی اقدم اسماعیل، صدرایی علی، خان محمدی بهروز، ابوالحسنی گرشاسب. ریخت‌شناسی و مطالعه سنگ قبرهای دوره اسلامی حوزه جغرافیایی موکریان شرقی فصلنامه علمی اثر 1402; 44 (4) :641-618 10.22034/44.3.618

URL: http://athar.richt.ir/article-2-1802-fa.html


1- گروه باستان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی،
2- عضو هیات علمی پژوهشکده باستان‌شناسی
3- دانشگاه بوعلی سینا
4- دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده:   (1067 مشاهده)
تنوع فرمی سنگ قبور دوران اسلامی و همچنین نقوش و نشانه­ های تصویری موجود بر روی آن‌ها، به‌نوعی باورها و اعتقادات و همچنین ارزش­ های فرد متوفی و جامعه پیرامون وی را به تصویر می­کشد. این تنوع فرمی و نقشی در سنگ قبرهای منطقه شمال غرب ایران به‌دلیل حضور مستمر و گسترده سلاجقه، ایلخانان، قراقویونلو، آق­ قویونلوها، صفویان و حاکمان و والیان دست­ نشانده آنان، بیش‌از دیگر مناطق است. این پژوهش به‌شیوه توصیفی تحلیلی و تاریخی و براساس مطالعات میدانی و کتابخانه ­ای با هدف شناسایی گورستان­ ها، ساختارشناسی و تحلیل فرمی و نگارینه ­ای سنگ قبرهای این منطقه انجام گرفته و در این راستا به دنبال پاسخی منطقی برای سؤالات زیر است: 1. ساختار سنگ قبور گورستان­ های موکریان شرقی چگونه و متعلق به کدام ادوار هستند؟ 2. چه ارتباطی بین نقوش به کار رفته بر روی سنگ­ قبور با شخص متوفی وجود داشته؟ 3. در نقوش روی سنگ قبور موکریان شرقی از چه نمادهایی استفاده شده است و آیا نقوش موجود دارای ریشه تاریخی هستند؟ مطالعات صورت گرفته نشان می­دهد که این آثار از منظر فرمی به گروه ­های محرابی شکل، گهواره ­ای، صندوقی، سنگ افراشته، قوچ­های سنگی، سنگ قبور گلدسته­ ای و سنگ قبرهای ساده قابل تقسیم است. گونه ­شناختی سنگ قبور بیانگر آن است که در قرون نخستین اسلامی در این ناحیه بیشتر از سنگ قبرهای ساده و بدون تراش، در قرون میانه اسلامی خصوصاً ادوار سلجوقی و ایلخانی، از سنگ قبرهای گهواره ­ای شکل و افراشته؛ و در قرون متأخرتر نیز بیشتر از سنگ قبرهای طرح محرابی و گلدسته­ دار بهره برده شده است. همچنین فرم سنگ قبرها، درکنار تأثیرپذیری از اجتماع و فرهنگ جامعه، در ارتباط با معماری دینی و قدسی بوده و نگاره­ های نقش بسته نیز، ضمن دارا بودن معانی نمادین خاص، متأثر از فرهنگ منطقه، اعتقادات و موقعیت زمانی و مکانی خود می ­باشند.
متن کامل [PDF 3346 kb]   (425 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: پژوهش های مرتبط با میراث فرهنگی
دریافت: 1402/11/22 | پذیرش: 1403/3/26 | انتشار: 1403/7/15

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.