دوره 45، شماره 106 - ( 10-1403 )
جلد 45 شماره 106 صفحات 126-89 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
jaberi Y, Soltanzadeh H, Keramati G, Mirshahzadeh S. (2024). The Formation of Modern Schools in Iran. Athar. 45(106), 89-126. doi:10.22034/45.106.4
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1723-fa.html
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1723-fa.html
جابری یاسمن، سلطان‌زاده حسین، کرامتی غزال، میرشاهزاده شروین. شکل‌گیری مدارس نوین در ایران فصلنامه علمی اثر 1403; 45 (106) :126-89 10.22034/45.106.4
یاسمن جابری1 
، حسین سلطان‌زاده*2 ، غزال کرامتی3 ، شروین میرشاهزاده3
، حسین سلطان‌زاده*2 ، غزال کرامتی3 ، شروین میرشاهزاده3
1- دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- استاد گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول) ،hos.soltanzadeh@iauctb.ir.ac
3- استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- استاد گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول) ،
3- استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (1029 مشاهده)
فضاهای آموزشی همواره تحت تأثیر تحولات فرهنگی، اجتماعی و تکنولوژیکی دستخوش تغییرات شده‌اند. این تغییرات، به‌ویژه در معماری مدارس، متناسب با شرایط فرهنگی، نیازهای آموزشی و تأثیرات خارجی شکل گرفته است. پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی- تاریخی است که ترکیبی از تحلیل اسناد و مدارک تاریخی به بررسی سیر تحول معماری مدارس نوین در ایران طی دوره‌های قاجار و پهلوی اول و دوم (۱۲۵۰ تا ۱۳۲۰ شمسی) می‌پردازد. روش پژوهش بر پایه مطالعات اسنادی - کتابخانه‌ای، بررسی تطبیقی و بازدیدهای میدانی استوار بوده و تحلیل داده‌ها به‌صورت کیفی انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که معماری مدارس از اواخر قاجار، تحت تأثیر ورود نهادهای خارجی، میسیونرها و اندیشه‌های مدرن غربی دگرگون شده است. این تأثیرات در سازمان‌دهی فضاها، نحوه طراحی ساختمان‌ها، تغییر در شیوه استقرار کلاس‌ها و استفاده از مصالح مدرن مشهود است. مدارس از ساختار سنتی درون‌گرا فاصله گرفته و بهسمت برون‌گرایی و الگوهای فضایی اروپایی سوق یافته‌اند. از مهم‌ترین تغییرات کالبدی می‌توان به تحولات در دستگاه ورودی، حیاط مدارس، افزایش تعداد کلاس‌ها، تغییر در ابعاد و تناسبات فضاهای آموزشی و ارتقای کیفیت نورگیری اشاره کرد همچنین، تلفیق سبک‌های معماری سنتی و اروپایی منجر به شکل‌گیری بناهایی با سبک التقاطی شد که در آن‌ها، علاوهبر حفظ برخی عناصر بومی، از شیوه‌های مدرن ساخت، فناوری‌های جدید و روش‌های بهینه‌سازی فضا بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که معماری مدارس نوین در ایران بازتابی از تغییرات آموزشی، فرهنگی و اجتماعی بوده و تحت تأثیر سیاست‌های کلان کشور در دوران قاجار و پهلوی بوده است. این پژوهش می‌تواند زمینه‌ای برای مطالعات تکمیلی در حوزه معماری فضاهای آموزشی نوین، بررسی تأثیرات سبک‌های وارداتی و تطبیق آن با نیازهای آموزشی معاصر فراهم نماید
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
معماری
دریافت: 1403/4/11 | پذیرش: 1403/6/23 | انتشار: 1403/9/29
دریافت: 1403/4/11 | پذیرش: 1403/6/23 | انتشار: 1403/9/29
فهرست منابع
1. - قبال قاسمی، پویا، (1377). «مدارس جدید در دوره قاجار». مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
2. - امامی، ع، (1390). «نظام آموزشی ایران از گذشته تا امروز». پژوهشگاه تعلیم و تربیت، تهران.
3. - بسناس مهری، (1397). «تاریخ مدارس نوین در ایران (دوره قاجار)». انتشارات آوای نور، تهران.
4. - پاکزاد، جهانشاه، (1393). «مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری». دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
5. - پیرنیا، محمدکریم، (1374). «سبک‌شناسی معماری ایران». سروش دانش، تهران.
6. - تاره، مسعود، (1393). «شیوه نوین آموزش ابتدایی در دوره قاجار». تاریخ علم، 163-172.
7. - واتسون، گرانت، (1354). «ایران در دوره قاجار» (ترجمه وحید مازندرانی). سیمرغ، تهران.
8. - جعفری، امین و ملکی، سلما، (1371). «مبانی نظری معماری». انتشارات طحان، چاپ اول، تهران.
9. - دهانی، عیسی و معتمد، حمیدرضا، (1396). «بررسی عوامل مؤثر بر آموزش و وضعیت فضاهای آموزشی مدارس کشور با تأکید بر جامعه‌شناسی». کنفرانس پژوهش‌های نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم انسانی.
10. - سلطان‌زاده، محمد و رئیسی، عاطفه، (1402). «توصیه‌های طراحی معماری محیط‌های یادگیری بر اساس نظریه ویگوتسکی، مبتنی بر تحلیل نمونه‌های موردی». سومین کنفرانس بین‌المللی معماری، عمران، شهرسازی، محیط‌زیست و افق‌های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب، تبریز.
11. - شریفی، م، (1400). «تحول نظام آموزشی پس از انقلاب اسلامی». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
12. - صلاحی، پرویز و مهری، بسناس، (1382). «تاریخ مدارس خارجی در ایران». آوای نور، تهران.
13. - عسکر، ستاره و علینژاد، سحر، (1402). «مطالعه تطبیقی معماری مدرسه صادقیه سمنان و مدرسه مارکار یزد». سومین کنفرانس بین‌المللی معماری، عمران، شهرسازی، محیط‌زیست و افق‌های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم.
14. - علاقمند، سپیده، صالحی، سعید، و مظفر، فرهنگ، (1396). «مطالعه تطبیقی معماری و محتوای مدارس ایران از دوره سنتی تا نوین». باغ نظر، 14(49)، 5-18.
15. - غفاری، ابوالحسن، (1368). «تاریخ روابط ایران و فرانسه (از ترور ناصرالدین‌شاه تا جنگ جهانی اول)». مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
16. - فخرالدین رشدیه، (1370). «تاریخ مدارس نوین در ایران (زندگینامه میرزا حسن رشدیه)». انتشارات هیرمند، تهران.
17. - فرزانه‌خامنه، فریبا، (1393). «بنیان‌گذاران مدارس نوین در دوره قاجار». جاجرمی، تهران.
18. - قاسمی، پویا، (1377). «مدارس جدید در دوره قاجاریه: بانیان و پیشروان». مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
19. - قبادیان، وحید، (1385). «مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب». دانشگاه تهران، تهران.
20. - کاظمی، ب، (1398). «توسعه آموزش عالی در ایران: فرصت‌ها و چالش‌ها». انتشارات علمی فرهنگی، تهران.
21. - کیا، علیرضا، (1389). «معماری و شهرسازی در دوران پهلوی». مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران.
22. - گنجی، زهرا، (1395). «فرهنگ و معماری». کنفرانس بین‌المللی مهندسی معماری و شهرسازی، تهران.
23. - محبوبی اردکانی، حسین، (1354). «تاریخ مؤسسات تمدنی جدید، جلد 1». انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
24. - محمودی، ک. (1392). «آموزش‌وپرورش در ایران معاصر». سمت، تهران.
25. - مشایخی، عبدالکریم، (1389). «تحولات نوین آموزشی در دوره قاجار و تأثیر آن بر روند مدرسه‌سازی در بوشهر». تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، پاییز و زمستان، شماره 1، علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC): 103-128.
26. - معتمدی، اسفندیار، (1400). «مدارس مسیونرها در ایران و آغاز ارتباط ایران با اروپا». فصلنامه گنجینه دارالفنون، 13(4)، 73-88.
27. - نایبیان، جلیل، و علی‌پورسیلاب، جواد، (1391). «مدارس زرتشتیان در دوره قاجار». جستارهای تاریخی (فرهنگ) (ویژه تاریخ)، 3(1)، 109-133.
28. - نراقی، ج، (1384). «تحولات نظام آموزشی ایران». نشر نی، تهران.
29. - نظری، لاله، (1392). «بررسی تأثیر معماری محیط مدارس بر شکل‌گیری هویت دانش‌آموزان دوره دبیرستان ایران». کنفرانس ملی معماری و شهرسازی (انسان‌گرا).
30. - وزارت آموزش‌وپرورش، (1390). «سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش». انتشارات آموزش‌وپرورش، تهران.
31. - رفعت جاه، آریا، و موسوی، مریم، (1392). «تأثیر فرهنگ بر معماری و شکل‌گیری آن». همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار، مشهد.
32. - کاراحمدی، مهران، کیانی، مصطفی، و قاسمی سیچانی، مریم، (1397). «بررسی تطبیقی معماری مدارس ارامنه و میسیونرهای فرانسوی شهر اصفهان در دوره معاصر از منظر تحولات تاریخی و سبکی». مرمت و معماری ایران (مرمت آثار و بافت‌های تاریخی فرهنگی)، 8(15)، 137-154.
33. - کاراحمدی، مهران، کیانی، مصطفی، و قاسمی سیچانی، مریم، (1399). «بررسی مدارس نوین اصفهان در اواخر دوره‌ی قاجار و دوره‌ی پهلوی اول براساس عوامل شکل‌گیری و اجزای کالبدی». باغ نظر، 17(88)، 5-18.
34. - کرزن، لرد، (1374). ایران و قضیه ایران. ترجمه علی جواهرکلام، تهران، سینا.
35. - Alaghmand, S., Salehi, S., and Mozafar, F. (2017). “Comparative Study of the Architecture and Content of Schools in Iran from the Traditional Period to the Modern Era.” Bagh Nazar, 14(49), 5-18. (In Persian).
36. - Askari, S., and Alinajad, S. (2024). “Comparative Study of the Architecture of Sadeghieh School in Semnan and Markar School in Yazd.” Third International Conference on Architecture, Civil Engineering, Urban Planning, Environmental Studies, and Islamic Art Horizons in the Second Step of the Revolution.
37. - Basnas Mehri. (2018). History of Modern Schools in Iran (Qajar Period). Avaye Noor Publications, Tehran, 264 pages. (In Persian).
38. - Curzon, L. (1995). Persia and the Persian Question (translated by Ali Javaherkalam). Sina Publications, Tehran, 1975, p. 114. (In Persian).
39. - Dehany, E., and Motamed, H. (2017). “Study of Factors Affecting Education and the Status of Educational Spaces in Schools Across the Country with a Focus on Sociology.” Conference on New Research in Iran and the World in Management, Economics, Accounting, and Humanities.
40. - Fakhroddin Roshdieh. (1991). History of Modern Schools in Iran (Biography of Mirza Hassan Roshdieh). Hirmand Publications, 1991. (In Persian).
41. - Farzaneh Khameneh, F. (2014). Founders of Modern Schools in the Qajar Era. Jajarmi Publications, Tehran, 2014. (In Persian).
42. - Ganji, Z. (2016). “Culture and Architecture.” International Conference on Architecture and Urban Engineering, Tehran.
43. - Ghaffadian, V. (2006). Fundamentals and Concepts in Contemporary Western Architecture. University of Tehran, Tehran. (In Persian).
44. - Ghaffari, A. H. (1989). History of Iran-France Relations (From the Assassination of Nasser al-Din Shah to World War I). University Press, Tehran, 1989. (In Persian).
45. - Ghasemi, P. (1998). New Schools in the Qajar Era. University Press, Tehran, 688 pages. (In Persian).
46. - Ghasemi, P. (1998). New Schools in the Qajar Era: Founders and Pioneers. University Press, Tehran, 1998. (In Persian).
47. - Imami, A. (2011). The Educational System of Iran from the Past to the Present. Educational Research Institute, Tehran, p. 45. (In Persian).
48. - Jafari, A., and Maleki, S. (1992). Theoretical Foundations of Architecture. Tahan Publications, First Edition, Tehran. (In Persian).
49. - Kar Ahmadi, M., Kiani, M., and Ghasemi Sijani, M. (2018). “Comparative Study of the Architecture of Armenian and French Missionary Schools in Isfahan in the Contemporary Era from the Perspective of Historical and Stylistic Transformations.” Restoration and Architecture of Iran (Restoration of Cultural Heritage and Historical Sites), 8(15), 137-154. (In Persian).
50. - Kar Ahmadi, M., Kiani, M., and Ghasemi Sijani, M. (2020). “Study of Modern Schools in Isfahan During the Late Qajar Period and the Pahlavi Era Based on Formation Factors and Architectural Components.” Bagh Nazar, 17(88), 5-18. (In Persian).
51. - Kazemi, B. (2019). Development of Higher Education in Iran: Opportunities and Challenges. Scientific and Cultural Publications, Tehran, pp. 73, 89. (In Persian).
52. - Kia, A. (2010). Architecture and Urban Planning During the Pahlavi Era. Islamic Revolution Document Center, Tehran. (In Persian).
53. - Mahboubian Ardakani, H. (1975). History of Modern Civil Institutions Vol. 1. University of Tehran, 1975. (In Persian).
54. - Mahmoudi, K. (2013). Education in Modern Iran. Samt Publications, Tehran, p. 108. (In Persian).
55. - Mashaiehi, A. (2010). “Modern Educational Transformations in the Qajar Period and Their Impact on School-Building in Bushehr.” Iranian History Review After Islam, Fall-Winter 2010, Issue 1, Scientific-Research (Ministry of Science/ISC), 103-128. (In Persian).
56. - Ministry of Education (2011). Fundamental Transformation Document of Education. Ministry of Education Publications, Tehran, p. 34. (In Persian).
57. - Motamedi, E. (2021). “Missionary Schools in Iran and the Beginning of Iran-Europe Relations.” Dar al-Fonun Journal, 13(4), 73-88. (In Persian).
58. - Naibian, J., and Alipour-Silab, J. (2012). “Zoroastrian Schools During the Qajar Era.” Historical Studies (Culture), Special Issue on History, 3(1), 109-133. (In Persian).
59. - Naraqi, J. (2005). Educational System Transformations in Iran. Nashr-e-Ney, Tehran, p. 23. (In Persian).
60. - Nazari, L. (2013). “Investigating the Impact of School Environment Architecture on the Formation of High School Students’ Identity in Iran.” National Conference on Architecture and Urban Planning (Human-Centered). (In Persian).
61. - Pakzad, J. (2014). Theoretical Foundations and Process of Urban Design. Shahid Beheshti University, Tehran. (In Persian).
62. - Pirnia, M. (1995). Stylistics of Iranian Architecture. Soroush Danesh, Tehran. (In Persian).
63. - Rafat Jah, A., and Mousavi, M. (2013). “The Impact of Culture on Architecture and Its Formation.” National Conference on Architecture, Urban Planning, and Sustainable Development, Mashhad. (In Persian).
64. - Salahi, P., and Basnas, M. (2003). History of Foreign Schools in Iran. Avaye Noor, Tehran. (In Persian).
65. - Sharifi, M. (2021). Transformation of the Educational System After the Islamic Revolution. Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, p. 156. (In Persian).
66. - Sultan Zadeh, M., and Reisi, A. (2024). “Design Recommendations for Learning Environments Based on Vygotsky’s Theory, Based on Case Study Analysis.” Third International Conference on Architecture, Civil Engineering, Urban Planning, Environmental Studies, and Islamic Art Horizons in the Second Step of the Revolution, Tabriz. (In Persian).
67. - Tareh Masoud. (2014). “The Modern Method of Primary Education in the Qajar Period.” History of Science, 163-172. (In Persian).
68. - Watson, G. (1975). Iran in the Qajar Period (Translated by Vahid Mazandarani). Simorgh, Tehran, p. 351. (In Persian).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |