تحلیلی بر بحران‌های میراث‌فرهنگی افغانستان (چالش‌ها و اقدامات)

شمال, فرهاد; ده‌پهلوان, مصطفی; روحانی, بیژن

doi:10.22034/45.105.6

EN FA

دوره 45، شماره 105 - ( 6-1403 ) جلد 45 شماره 105 صفحات 179-141 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.22034/45.105.6

Mendeley

Zotero

RefWorks

Shamal F, Dehpahlavan M, Rouhani B. (2024). Analysis of the Crises of Cultural Heritage in the Afghanistan (Challenges and Actions). Athar. 45(105), 141-179. doi:10.22034/45.105.6
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1716-fa.html

شمال فرهاد، ده‌پهلوان مصطفی، روحانی بیژن. تحلیلی بر بحران‌های میراث‌فرهنگی افغانستان (چالش‌ها و اقدامات) فصلنامه علمی اثر 1403; 45 (105) :179-141 10.22034/45.105.6

URL: http://athar.richt.ir/article-2-1716-fa.html

تحلیلی بر بحران‌های میراث‌فرهنگی افغانستان (چالش‌ها و اقدامات)

فرهاد شمال¹

، مصطفی ده‌پهلوان^*²

، بیژن روحانی³

1- دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- دانشیار گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول) ، mdehpahlavan@ut.ac.ir
3- پژوهشگر ارشد و معاون پروژۀ باستان‌شناسی در خطر در خاورمیانه و شمال آفریقا، دانشکدۀ باستان‌شناسی، دانشگاه آکسفورد، آکسفورد، انگلستان

چکیده: (819 مشاهده)

براساس گزارش‌هایی که از ارگان‌های مسئول در زمینۀ میراث‌فرهنگی در افغانستان، ازجمله وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، مؤسسه باستان‌شناسی افغانستان، مؤسسه فرهنگی آقاخان، سازمان یونسکو و... ارائه کرده‌اند در طول این سال‌ها با به تاراج رفتن و غارت شدن موزه‌های این کشور، هزاران قطعه از آثار باستانی آن به سرقت رفته و در بازارهای مختلف جهان به فروش رسیده‌اند. پس از سقوط رژِیم طالبان در دهۀ 70 م. حضور نیروهای خارجی در دهۀ 80م. و هجوم سیل‌آسای ارزش‌های غربی در قالب دموکراسی با سلاح رسانه، بخش دیگری از میراث‌فرهنگی این کشور (میراث‌فرهنگی ناملموس) را هدف قرار داده است. این همه درحالی صورت گرفته است که اسناد بین‌المللی متعدد در رابطه با میراث‌فرهنگی به تصویب رسیده و درحال اجرا می‌‌باشند. پرسش پژوهش حاضر این است که چگونه بحران‌های متعدد، میراث‌فرهنگی افغانستان را تحت‌تأثیر قرار داده‌اند و چگونه می‌توان به مدیریت بهینۀ این میراث برای حفظ هویت ملی و توسعه پایدار دست‌یافت؟ هدف پژوهش حاضر تحلیلی بر بحران‌های میراث‌فرهنگی افغانستان می‌باشد. این پژوهش در طبقه‌بندی تحقیقات برمبنای هدف، از نوع پژوهش کاربردی و از لحاظ روش پژوهش، به‌صورت توصیفی-پیمایشی انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان‌دادند؛ مدیریت میراث‌فرهنگی در افغانستان یک فرصت برای تقویت هویت ملی و توسعۀ پایدار است. با توجه به چالش‌های موجود، این پژوهش نشان می‌دهد که مدیریت ضعیف، کمبود آگاهی عمومی و تخصصی، و قبیله‌گرایی از عوامل اصلی تهدید میراث‌فرهنگی افغانستان هستند. برای حفاظت مؤثر از این میراث، نیاز به تقویت جامعۀ مدنی و ملی‌گرا، به دور از قبیله‌گرایی و با تمرکز بر آموزش و آگاهی‌بخشی وجود دارد. این امر نه‌تنها برای حفظ هویت فرهنگی کشور، بلکه برای ترویج صلح و ثبات نیز حیاتی است. لازم است دولت افغانستان به‌همراه جامعه جهانی و سازمان‌های بین‌المللی، در راستای حفاظت و مدیریت این میراث، گام‌های مؤثری بردارند.

واژه‌های کلیدی: بحران، میراث فرهنگی، افغانستان، حفاظت، توسعۀ پایدار، بناهای تاریخی بامیان.

متن کامل [PDF 1464 kb] (304 دریافت)

نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: پژوهش های مرتبط با میراث فرهنگی
دریافت: 1403/3/4 | پذیرش: 1403/4/29 | انتشار: 1403/6/10

فهرست منابع

1. - امینی، اکبر بهدا، (1361). مجموعه مقالات ششمین سمینار بین‌المللی مطالعات کوشانی. مرکز باستان شناسی. کابل: مطبعه دولتی.

2. - تقی‌زاده، زکیه. (1391). «مبانی حقوقی حمایت از اموال فرهنگی و تاریخی در مخاصمات مسلحانه و پس از آن». مجموعه مقالات حمایت از اموال تاریخی و فرهنگی در حقوق بین الملل، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوق شهر دانش

3. - جمالی، حمیدرضا، (1387). «تنوع فرهنگی: میراث مشترک بشریت». مطالعات میان فرهنگی، 7.

4. - چراغچی، سوسن، (1379). «منشورهای بین‌المللی در حفاظت از میراث فرهنگی». هنر و معماری اثر، 31 و 32: 114-129. https://journal.richt.ir/athar/article-1-180-fa.html&sw=

5. - خسروی، حسن؛ و سلطان قیس، فرید، (1396). «حمایت از اموال فرهنگی و تاریخی در حقوق بین‌الملل با نگاهی بر اقدام دیوان بین المللی کیفری در کشور مالی». مطالعات میان فرهنگی، 12 (33): 165-190. DOR: 20.1001.1.17358663.1396.12.33.6.0

6. - زحمتکش، مجید؛ و آرش‌پور، علیرضا، (1396). «راهکارهای حمایتی حقوق بین‌الملل عرفی از اموال فرهنگی در زمان مخاصمات مسلحانه). مطالعات حقوقی، 9 (1): 141-174. https://dx.doi.org/10.22099/jls.2017.4102

7. - شمال، فرهاد، (1392). نقش راه ابریشم در تبلور فرهنگ و تمدن باختر زمین. محل نشر: کابل افغانستان مطبعه وزارت تحصیلات عالی افغانستان

8. - کیهان‌پور، محسن، (1397). «فرهنگ‌تخریب یا تخریب‌فرهنگی...! بررسی نمونه‌هایی از رفتارهای فرهنگی به‌‌عنوان عوامل مخرب در آثار تاریخی فرهنگی ایران». باغ نظر، (15) 64: 41-52. https://dx.doi.org/10.22034/bagh.2018.69479

9. - محمدشفیعی، حسن؛ کریمی‌فرد، لیلی؛ رضاخانی، ژیلا؛ و خان‌محمدی آقکند، محمدعلی (1402). «واکاوی رفتار برخی گردشگران در مکان‌های تاریخی، وندالیست یا بیان حس دلبستگی به مکان (موردپژوهی: یادگاری نویسی‌های سی و سه پل، اصفهان)». گردشگری فرهنگ، 4(13): 6-13.‎ https://civilica.com/doc/1731947/

10. - مظفری، محمد حسین، (1376). «حقوق حفظ میراث فرهنگی». نامه فرهنگ، 27.

11. - ممتاز، جمشید، (1391). «یونسکو و تدوین و توسعه حقوق بین الملل در حمایت از اموال فرهنگی». مجموعه مقالات همایش حمایت از اموال فرهنگی و تاریخی در حفوق بین الملل، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ اول.

13. - Amini, A. B., (1982). Collection of articles from the Sixth International Seminar on Kushan Studies. Archaeological Center. Kabul: State Press. (in Persian)

14. - Bouchenaki, M., (2020). “Safeguarding the Buddha statues in Bamiyan and the sustainable protection of Afghan cultural heritage”. The Future of the Bamiyan Buddha Statues: Heritage Reconstruction in Theory and Practice, 19-30. https://doi.org/10.1007/978-3-030-51316-0_2

15. - Cassar, B. & Noshadi, S., (2015). Keeping history alive: safeguarding cultural heritage in post-conflict Afghanistan. United Nations Educational. Scientific and cultural organization. ISBN 978-92-3-100064-5

16. - Cheraghi, S., (2000). “International Charters for the Protection of Cultural Heritage”. Quarterly Journal of Art and Architecture Asar, 31 & 32: 114-129. https://journal.richt.ir/athar/article-1-180-fa.html&sw=. (in Persian)

17. - Conant, J., (2012). Staying Roman: Conquest and Identity in Africa and the Mediterranean, 439–700. Cambridge; New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-19697-0. https://doi.org/10.1017/CBO9781139048101

18. - Dupree, N. H., (2002). “Cultural heritage and national identity in Afghanistan”. Third World Quarterly, 23(5): 977-989. https://doi.org/10.1080/0143659022000028549

19. - Hakimi, A., (2023). “A study of Afghan architecture heritage and conservation efforts in Afghanistan”. Journal of Architectural Conservation, 29(2): 105-121. https://doi.org/10.1080/13556207.2022.2102322

20. - Jamali, H. R., (2008). “Cultural Diversity: A Shared Heritage of Humanity” Intercultural Studies, 7. (in Persian)

21. - Karaucak, M., Steiniger, D. & Boroffka, N., (2021). “A remote sensing-based survey of archaeological/heritage sites near Kandahar, Afghanistan through publicly available satellite imagery”. Plos one, 16(11): e0259228. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0259228

22. - Keyhanpour, M., (2018). “Culture of Destruction or Destructive Culture...! An Examination of Cultural Behaviors as Destructive Factors in Iran's Historical Cultural Works”. Bagh-e Nazar, (15) 64: 41-52. https://dx.doi.org/10.22034/bagh.2018.69479 (in Persian)

23. - Khasrovi, H. & Sultan Qais, F., (2017). “Protection of Cultural and Historical Properties in International Law with a Focus on the Actions of the International Criminal Court in Mali”. Quarterly Journal of Intercultural Studies, 12 (33): 165-190. DOR: 20.1001.1.17358663.1396.12.33.6.0 (in Persian)

24. - Meharry, J. E., (2020). “Nationalism, politics and the practice of archaeology in Afghanistan: a case study of Bamiyan”. Heritage as Aid and Diplomacy in Asia, 1919: 226. https://doi.org/10.1355/9789814881166-010

25. - Mohammadi Shafiei, H., Karimi Fard, L., Reza Khani, Zh. & Khan Mohammadi Aghkand, M. A., (2023). “Analyzing the Behavior of Some Tourists at Historical Sites: Vandalism or Expression of Attachment to Place (Case Study: Graffiti on the Si-o-se-pol, Isfahan)”. Cultural tourism, 6-13: 2023. https://civilica.com/doc/1731947/ (in Persian)

26. - Momtaz, J., (2012). “UNESCO and the Formulation and Development of International Law in Support of Cultural Property”. Collection of Articles from the Conference on the Protection of Cultural and Historical Property in International Law, Institute for Legal Studies and Research, First Edition. (in Persian)

27. - Mozaffari, M. H., (1997). “The Rights of Cultural Heritage Preservation”. Culture Letter, 27. (in Persian)

28. - Mulholland, R., (2023). “Culture, Education and Conflict: The Relevance of Critical Conservation Pedagogies for Post-conflict Afghanistan”. Studies in Conservation, 68(3): 283-297. https://doi.org/10.1080/00393630.2022.2025706

29. - Rider, J., Skillings, D. & De Taisne, F., (2020). “The Role of Culture in Post-Emergency Reconstruction: Case Studies from Afghanistan, Pakistan and Indonesia”. Asian Affairs, 51(3): 621-641. https://doi.org/10.1080/03068374.2020.1794557

30. - Samimi, S. A. B. & Maraschin, C., (2023). “Built heritage and urban spatial configuration: the case of Herat, Afghanistan”. GeoJournal, 88(2): 2101-2120. https://doi.org/10.1007/s10708-022-10738-w

31. - Sarwari, A. Y., (2024). “Internal Factors Affecting the Emergence of the Existence Cause and Survival of Afghanistan”. International Journal of Asian and African Studies, 3(1): 01-08. https://doi.org/10.32996/ijaas.2024.3.1.1

32. - Shamal, F., (2013). The Role of the Silk Road in the Manifestation of Culture and Civilization in the West. Publisher: Kabul, Afghanistan, Ministry of Higher Education Printing House. (in Persian)

33. - Taghizadeh, Z., (2012). “Legal Foundations for the Protection of Cultural and Historical Properties in Armed Conflicts and Afterward”. Collection of Articles on the Protection of Historical and Cultural Properties in International Law, Institute of Legal Studies and Research, Shahr Danesh. (in Persian)

34. - Taniguchi, Y. & Cotte, M., (2022). The Wall Paintings of Bamiyan. Afghanistan: Technology and Materials.

35. - Zahmatkesh, M. & Arash Poor, A., (2017). “Supportive Measures of Customary International Law for Cultural Property during Armed Conflicts”. Legal Studies, 9 (1): 141-174. https://dx.doi.org/10.22099/jls.2017.4102 (in Persian)

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.