دوره 45، شماره 105 - ( 6-1403 )
جلد 45 شماره 105 صفحات 59-31 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nikbar M, Motamedmanesh M, Kiani K. (2024). From Description to Reality: Analyzing the Technology and Physical Representation of the First Sistani Windmill Described by Shams al-Din al-Ansari al-Dimashqi. Athar. 45(105), 31-59. doi:10.22034/45.105.2
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1687-fa.html
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1687-fa.html
نیک‌بر مازیار، معتمدمنش مهدی، کیانی کامیاب. از توصیف تا واقعیت: واکاوی فناوری و بازنمایی کالبدی نخستین آسباد سیستانی توصیف شده توسط شمس‌الدین دمشقی فصلنامه علمی اثر 1403; 45 (105) :59-31 10.22034/45.105.2
مازیار نیک‌بر1 
، مهدی معتمدمنش*2 ، کامیاب کیانی3
، مهدی معتمدمنش*2 ، کامیاب کیانی3
1- دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری، دانشگاه صنعتی برلین، برلین، آلمان
2- استادیار گروه معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت‌مدرس، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول) ،Mahdi.Motamedmanesh@gmail.com
3- دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2- استادیار گروه معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت‌مدرس، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول) ،
3- دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
چکیده: (985 مشاهده)
یکی از نخستین و مهم‌ترین اسناد در دسترس از سازه‌های مبتنی‌بر فناوری باد توسط شمس‌الدین دمشقی، جغرافیدان و مورخ قرون هفتم و هشتم هجری‌قمری در کتاب نخبه الدهر فی عجائب البر و البحر از یک آسباد در‌سرزمین سیستان ترسیم و توصیف شده است. تا به امروز شواهد یا بقایایی فیزیکی از سازۀ مورد بحث یافت نشده، اما سند برجای‌مانده از دمشقی که شامل تصویر و توصیف مختصری از آسباد موردبررسی است، مبدأ مناسبی برای رویدادنگاری این‌دسته از آسبادهاست که فراتر از روایت‌ها، خاطرات و افسانه‌ها، فرصت مناسبی برای پرکردن شکاف‌های تاریخ‌نگاری فراهم می‌آورد. در این‌راستا، پژوهش حاضر به‌بررسی و تحلیل معماری آسباد دمشقی و شناخت فناوری خاص آن پرداخته و تلاش دارد تا با استناد بر تنها تصویر و توصیف تاریخی در دسترس، که در منابع بسیاری نیز تکرار شده، به ارائه تصویری واضح از این سازه و نحوۀ عملکرد آن بپردازد. روش تحقیق این پژوهش از نوع تفسیری/کیفی و مبتنی‌بر روش استدلال منطقی است، که با هدف ارتقای دانش موجود دربارۀ پیشینۀ آسبادها انجام گرفته است. اگرچه مطابق با یافته‌های پژوهش‌حاضر این آسباد از جهت شیوۀ معماری و چگونگی به‌کاربستن نیروی باد با دیگر آسبادهای شناخته شده در ایران تفاوت اساسی دارد، اما این تحقیق می‌تواند گامی نخستین در شناخت و معرفی اولین نمونه‌های آسباد در ایران و به‌ویژه منبعی قابل‌اتکا برای پژوهش‌های بعدی جهت شناخت بهتر پیشینۀ فناوری‌های مبتنی‌بر انرژی باد در کشورمان باشد.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
پژوهش های مرتبط با میراث فرهنگی
دریافت: 1403/2/20 | پذیرش: 1403/4/25 | انتشار: 1403/6/10
دریافت: 1403/2/20 | پذیرش: 1403/4/25 | انتشار: 1403/6/10
فهرست منابع
1. - ابراهیمی، حامد؛ مرتضوی، مهدی؛ و موسی‌پورنگاری، فریبا، (1399). «تحلیل و مقایسه عملکرد جریان باد در آسباد منفرد سیستان و آسباد ساده خراسان با استفاده از نرم‌افزار ANSYS». معماری اقلیم گرم و خشک، 8(11)، 123-109. https://doi.org/10.29252/ahdc.2021.13635.1328
2. - اصطخری، ابراهیم، (۱۳۶۹). مسالک و ممالک. ترجمه فارسی قرن پنجم/ ششم هجری، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی (آموزش انقلاب اسلامی).
3. اکبری‌فر، سجاد، (۱۴۰۰). «بررسی آسبادهای شرق ایران به عنوان نماد معماری پایدار». معماری‌شناسی، ۴(۲۱)، 130-119.
4. - باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم، (۱۳۶۷). آسیای هفت سنگ. انتشارات دنیای کتاب، چاپ ششم.
5. - خضری، زهره؛ و ایمانی، نادیه، (1388). «آسباد: تجلی‌گاه هنر و صنعت (بررسی ویژگی‌های معماری آسبادهای نشتیفان)». نامه معماری و شهرسازی، 2(2)، 123-111.
6. - دمشقی، شمس‌الدین محمدبن ابی طالب انصاری، (۱۳۵۷). نخبه الدهر فی عجائب البر والبحر. بنیاد فرهنگستان‌های ایران (فرهنگستان ادب و هنر ایران)، ترجمه سید حمید طبیبیان.
7. - محمدی خمک، جواد، (۱۳۷۸). م‍ات‍ی‍ک‍ان سیستان (م‍ج‍م‍وع‍ه م‍ق‍الات درباره سیستان). واژیران.
8. مولانایی، صلاح‌الدین؛ و سلیمانی، سارا، (1395). «عناصر باارزش معماری بومـی منطقه سـیسـتان؛ بر مبنای مؤلفه‌های اقلیمی معماری پایدار»، باغ نظر 13(41)، 66-57. https://www.bagh-sj.com/article_32950.html
9. - نیک‌بر، مازیار؛ و پارساییان، سعید، (۱۳۹۹). تهیه و آماده‌سازی آلبوم نقشه‌های منطقه سیستان برای تهیه پرونده ثبت جهانی. اداره میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان.
10. - طبری، محمد بن جریر، (۱۳۷۵). تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و ملوک. جلد پنجم، ترجمه ابوالقاسم پاینده، انتشارات اساطیر.
11. - ییت، ادوارد، (1365). سفرنامه خراسان و سیستان. ترجمۀ ق. روشنی زعفرانلو و م. رهبری، تهران: یزدان.
13. - Akbari, A., Seyyed, M., Heidari, A. & Mohammadi, A., (2014). “Nashtyfan's windmills: The symbol of traditional technology in the East, Iran”. Afro Asian Journal of Anthropology and Social Policy, 5 (2): 100–115. https://doi.org/10.5958/2229-4414.2014.00010.6 (In Persian).
14. - Akbarifar, S., (2021). “Investigation of the Asbad of Eastern Iran as a symbol of sustainable architecture”. Memarishenasi, 4(21): 119–130. https://memarishenasi.ir/fa/archive.php?pid=520&rid=22. (In Persian).
15. - Alaei Moghadam, J. & Mousavi Haji, S. R., (2023). “Study of Rendeh Asbad Complex, Sistan (architectural remains of the largest flour-production facilities of the Eastern Iran in the mid-Islamic centuries)”. Pazhoheshha-ye Bastan Shenasi Iran, 13 (37), 247–271. https://doi.org/10.22084/nb.2023.26798.2519.
16. - Al-Hassani, S. T., (2012). 1001 inventions: The enduring legacy of Muslim civilization . National Geographic Books.
17. - Ayatollahi, S. M. H., (2016). “The Role of Wind as a Generator of Cultural Landscape in Desert Climate of Iran”. International Conference kerpiç’16, Istanbul Aydın University, 16: 16-23.
18. - Azizi, M. & Jahangirian, A., (2020). “Multi‐site aerodynamic optimization of wind turbine blades for maximum annual energy production in East Iran”. Energy Science & Engineering, 8(6): 2169-2186. https://doi.org/10.1002/ese3.656.
19. - Bastani Parizi, M. E., (1988). Asia of the seven stones (6th ed.). Donyaye Ketab Publications.
20. - Dehaqi, S. H., (2016). “Rehabilitation of Nashtifan’s Windmills Cultural Landscape by Considering Vernacular Architecture Values”. In: Proceeding of TCL2016 Conference Tourism and Cultural Landscape: Towards a Sustainable Approach 12-16 June 2016, Budapest, Hungary, 241. https://tcl.infota.org/proceedings/articles/23_a037_sogol_hashemi_dehaqi_-_rehabilitation_of_nashtifans_windmills_cultural_landscape.pdf
21. - Dimashqi, S. M. A. T. A., (1979). Nukhbat al-Dahr fi Aja'ib al-Barr wa al-Bahr. Iranian Academy Foundation (Academy of Literature and Arts of Iran), translated by Seyed Hamid Tabibian. (In Persian)
22. - Ebrahimi, H., Mortazavi, M. & Musapour Nogari, F.. (2020). “Analysis and comparison of wind flow performance in Sistan's single Asbad and Khorasan's simple Asbad using ANSYS software”. Architecture in Hot and dry Climate, 8 (11): 109-123. https://doi.org/10.29252/ahdc.2021.13635.1328
23. - Estakhri, E., (1990). Masalik wa mamalik (Persian translation of the 5th/6th century Hijri). Elmi va Farhangi Publications Company (Islamic Revolution Education). (Original work published 11th–12th century CE) (In Persian).
24. - Farsani, M. J., Shamsipour, A. & Naghdi, Z., (2014). “Use of sustainable wind energy in traditional architecture of windmills in Iran”. Scientific Journal of Review, 3(7): 531-539. https://www.cabidigitallibrary.org/doi/full/10.5555/20143325312.
25. - Gaube, H., (2008). “Iranian cities”. In: The City in the Islamic World, Brill. 2: 159-180.
26. - Ghahremaninejad, F., Hoseini, E. & Jalali, S., (2021). “The cultivation and domestication of wheat and barley in Iran, brief review of a long history”. The Botanical Review, 87(1): 1-22. https://doi.org/10.1007/s12229-020-09244-w.
27. - Ghorbani, A., Mousazadeh, H., Taheri, F., Ehteshammajd, S., Azadi, H., Yazdanpanah, M., Khajehshahkohi, A., Tanaskovik, V. & Van Passel, S., (2021). “An attempt to develop ecotourism in an unknown area: The case of Nehbandan County, South Khorasan Province, Iran”. Environment, Development and Sustainability, 23: 11792-11817. https://doi.org/10.1007/s10668-020-01142-w.
28. - Khazri, Z. & Imani, N., (2009). “Asabad: The manifestation of art and industry (An analysis of the architectural features of Neshativan’s asabads)”. Architecture and Urban Planning Letter, 2 (2): 111–123. https://doi.org/10.30480/aup.2009.211 (In Persian).
29. - Kılınç, K. N. E., (2019). “Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı Kapsamında Türkiye’deki Üniversitelerde Yapılan Etkinlikleri”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42.1): 360-378. https://fenbilgisi.bartin.edu.tr/haberler/fen-kulubu-2019-prof.-dr.-fuat-sezgin-yili-etkinlikleri-kapsaminda-islam-bilim-ve-teknoloji-tarihi-muzesine-gezi-duzenledi....html.
30. - Landor, A. H. S., (1903). Across Coveted Lands: Or, A Journey from Flushing (Holland) to Calcutta, Overland (Vol. 2). C. Scribner's sons
31. - Mahdavinejad, M. J., Doroodgar, A. & Mashayekhi, M. (2012). “Utilization of wind power as a renewable energy in asbads, case of Iran, Sistan”. Advanced Materials Research, 433: 1141-1145. https://doi.org/10.4028/www.scientific.net/AMR.433-440.1141.
32. - Mishmastnehi, M., (2024). “Technological Heritage of Persian Windmills”. Iran, 62(1): 103-119. https://doi.org/10.1080/05786967.2021.1960885.
33. - Misra, R. P., (1989). Research Methodology: a Hand Book. Concept Publishing Company.
34. - Mohammadi Khomak, J., (1999). Matikan-e Sistan. Vaziran. (In Persian).
35. - Mohammadi, E., Jarkeh, M., Arbabi, V. & Zolfaghari, A., (2022). „Effect of Architecture on Natural Ventilation Enhancement; an Ancient Windmill in Sistan”. Research Square, 4: 1-22. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-1636810/v1.
36. - Molanai, S. A. D. & Solimani, S., (2016). “Valuable elements of indigenous architecture in the Sistan region; based on climatic components of sustainable architecture”. Bagh-e Nazar, 13 (41): 57–66. https://www.bagh-sj.com/article_32950.html?lang=fa (In Persian).
37. - Nagasaka, K., Amini, A. & Momeni, M. M. V. (2017). “WinDam: A Novel Airborne Wind Turbine”. Journal of Clean Energy Technologies, 5(3): 243-247. https://doi.org/10.18178/JOCET.2017.5.3.376.
38. - Nikbar, M. & Parsaiyan, S., (2020). Preparation and compilation of the Sistan region map album for the preparation of a world registration dossier (Technical Report). Sistan and Baluchestan Cultural Heritage Administration. (In Persian).
39. - Saeidian, A., Gholi, M. & Zamani, E., (2012). “Windmills (Asbads): remarkable example of Iranian sustainable architecture”. Architecture Civil Engineering Environment, 5(3): 19-30. https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BSL2-0026-0132.
40. - Shepherd, D. G., (1990). Historical development of the windmill (No. NASA-CR-4337). NASA.
41. - Tabari, M. J., (1996). Tarikh al-Tabari or the history of the prophets and kings [Tarikh al-Tabari ya Tarikh al-Rusul wa al-Muluk] (A. Payandeh, Trans.) (Vol. 5). Asatir Publications. (In Persian).
42. - Tsai, T. H., Lin, H. Y. & Chen, H. G. (2010). „Overlapped block-based adaptive bilateral motion estimation”. In: 2010 IEEE Asia Pacific Conference on Circuits and Systems: 572-575. https://doi.org/10.1109/APCCAS.2010.5774980.
43. - Wood, F. (1996). Did Marco Polo Go to China? Asian Affairs, 27(3), 296-304. https://doi.org/10.4324/9780429500992.
44. - Yate, E., (1986). Travelogue of Khorasan and Sistan [Safarnāma-ye Khorāsān va Sīstān] (G. Roshani Zafaranlu & M. Rahbari, Trans.). Yazdan Publications. (In Persian).
45. - Zarrabi, M. & Valibeig, N., (2021). “3D modelling of an Asbad (Persian windmill): a link between vernacular architecture and mechanical system with a focus on Nehbandan windmill”. Heritage Science, 9: 1-11. https://doi.org/10.1186/s40494-021-00587-0.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |