دوره 44، شماره 4 - ( 12-1402 )
جلد 44 شماره 4 صفحات 553-534 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
(2024). Recreation of the Hassan Padeshah Mosque in Tabriz Based on Historical Evidence and Geometric Style of Turkmen Architecture. Athar. 44(4), 534-553. doi:10.22034/44.4.534
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1682-fa.html
URL: http://athar.richt.ir/article-2-1682-fa.html
عزیزپور شوبی عارف، نژاد ابراهیمی احد. بازآفرینی مسجد حسن پادشاه تبریز بر اساس شواهد تاریخی و اسلوب هندسی در معماری ترکمانی فصلنامه علمی اثر 1402; 44 (4) :553-534 10.22034/44.4.534
چکیده: (5427 مشاهده)
مسجد حسن پادشاه به عنوان یکی از بناهای مجموعه نصریه در پیوند با دارالمساکین و مدرسه تحت عنوان مجموعه نصریه یکی از بناهای ارزشمند میدان صاحب آباد (حسن پادشاه) بوده است. این بنا تحت تاثیر زلزله‌هایی که در تبریز رخ داد، از بین رفته و در دوره‌های صفوی و قاجاری نیز باز‌سازی شد. با این حال تخریب در این مسجد بسیار زیاد بوده و شکوهی که از آن در سفر نامه‌ها و منابع تاریخی دوران ترکمانی وصف شده است را به تصویر نمی‌کشد. کشف تهرنگ این بنا در حفاری‌ها و خوانش منابع تاریخی امکان مطالعه این بنا را فراهم کرده است. در این جهت برخی پژوهش‌گران پیشین با تکیه بر توصفیات نقل شده در منابع مکتوب تلاش کرده‌اند تا این بنا را بازآفرینی تصویری کنند. عدم توجه به اسلوب هندسی معماری ترکمانی سبب شده تا بازآفرینی‌های ارائه شده از ویژگی‌های ساختاری معماری ترکمانی دور باشد. بنابراین این پژوهش با استفاده از روش مقایسه-تطبیقی در پی پاسخ به این پرسش‌ها است که اسلوب هندسی در ساختار فضایی معماری ترکمانی چگونه بوده است؟ و اسلوب ساختاری گره‌ها در ارتباط با سطوح معماری چگونه بوده است؟ و همچنین اسلوب ساختاری بدست آمده چه ارتباطی با کالبد برجای مانده از مسجد حسن پادشاه به هدف بازآفرینی تصوری آن برقرار می‌کنند؟ هندسه به عنوان اصل اساسی که به صورت دو‌بعدی و سه‌بعدی ناظر بر سه شاخه سازه، فضا و سطح بود، مورد مطالعه قرار گرفت که تطبیق کالبد بدست آمده با اسلوب ساختارهای هندسی بناهای هم عصر سازگار بوده است. ساختار فضایی مسجد مبتنی بر ساختار گنبدخانه اصلی بوده است که جرز‌های آن بر اساس شبکه متعامد در یک انتظام هشت‌ضلعی جای می‌گیرد. کاربرد گره‌ها نیز در ازاره و پیشانه ایوان از گره‌های شش‌پر یا شبکه‌های شش‌ضلعی در بغل‌کش‌ها از گره هشت‌پر، در دیوارهای جناحی ایوان از شاه‌گره، پایه ایوان گره ده‌پر بوده است.
واژه‌های کلیدی: بازآفرینی تصویری، معماری ترکمانی، معماری آق قویونلوها، مسجد حسن پادشاه تبریز، گره‌چینی هندسی.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
کتیبه های صخره ای
دریافت: 1402/7/20 | پذیرش: 1403/2/5 | انتشار: 1403/7/15
دریافت: 1402/7/20 | پذیرش: 1403/2/5 | انتشار: 1403/7/15
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |