آثار تاریخی با داشتن مالکین و ذینفعان[i] مختلف، که بخش بزرگی از آنها را مردم تشکیل ­می‌دهند، همواره با چالش‌های زیادی در فرایند حفاظت‌و‌مرمت روبرو هستند. مواجهه با این چالش‌ها نیازمند روش­ های علمی و اخلاقی، مبتنی بر نوعی رویکرد مشارکتی و مشورتی است. تحقیق حاضر سعی­ دارد با بررسی نگرش حفاظت‌گران آثار تاریخی- فرهنگی، این موضوع را در رویکرد[های] حفاظتی در ایران مورد بررسی قرار­دهد. از این­ رو، هدف این پژوهش بررسی رویکرد[ها]ی حفاظتی غالب در ایران، در خصوص به اشتراک­ گذاری تصمیمات ­حفاظتی با ذینفعان عام (مردم)، مبتنی بر معیارها و مفروضات رویکردهاست.
پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی و از نوع نگرش‌سنجی است. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه از حفاظت‌گران (شاغل در دانشگاه، ادارات میراث‌فرهنگی، پیشکسوتان تجربی و متخصصان تحصیل‌کرده شاغل در بخش خصوصی) در ایران هستند، که تعداد 30 حفاظت‌گر، به­ عنوان نمونه ­ی آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب­ شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها، از روش مصاحبه ­ی ­باز و برای تجزیه­ و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل داده‌بنیاد در چهارچوب مبانی نظری پژوهش استفاده شده‌است. حسب بررسی‌های صورت‌گرفته، مشخص ­شد که رویکردهای­ حفاظتی غالب در ایران، شامل رویکردهای­ تاریخی ، علمی ، هنری ، ارزش­ محور انتخابی و تا حدودی قاعده­ محور[ii] هستند. این رویکردها، مبتنی بر چهارچوب نظری حرفه­ ی حفاظت، علوم سخت، سلیقه ­ی شخصی و بخشی مبتنی بر سیاست‌های خرد و کلان و سلسله مراتب سازمانی و ارزشی خاص شکل­ گرفته‌اند.
براساس یافته‌های این پژوهش، مطالبات و نقش مشورتی و مشارکتی ذینفعان­ عام (در زمان حال) در رویکردهای حفاظتی غالب در ایران، چندان مورد توجه نیست و به­عنوان یکی از مؤلفه ­ها­ی اصلی در اتخاذ تصمیمات و انجام اقدامات، لحاظ نمی­ شود.