1- استادیار پژوهشی، پژوهشکده باستانشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران. ، a.sardari@richt.ir
2- استادیار، گروه باستانشناسی، دانشگاه هنر شیراز
چکیده: (774 مشاهده)
دشت میانکوهی شیراز در زاگرس جنوبی و مرکز استان فارس، یکی از نمونههای جذاب برای مطالعه جوامع گذشته از دوران پیشازتاریخ تا حال حاضر است. بررسیهای پراکنده باستانشناسی در این ناحیه، پیشینه سکونت و استقرار در این دشت را به دوران پارینهسنگی (حدود چهل هزار سال پیش) منسوب داشته و کاوشهای باستانشناسی اخیر در دو محوطه پیشازتاریخی اشکفت قدبرمشور (پارینهسنگی) و تپه پوستچی (هزارههای ششم و پنجم پ.م)، مدارک متقنی در تأیید این فرضیات ارائه کرده است. علاوه بر این، شواهد مادی (سفال) که از محوطههای دیگر مانند تپه کوتاهی (هزاره ششم پ.م) و تپه شاهقلیبیگی (هزاره چهارم پ.م) یافت شده، اطلاعات بیشتری درباره فرهنگهای پیشازتاریخی این دشت اضافه نموده است. بدین ترتیب، با استناد به این مدارک میتوان چارچوب اولیه توالی فرهنگی و گاهنگاری محلی پیشازتاریخ دشت شیراز را مبتنی بر دورههای پارینهسنگی و نوسنگی و نیز مراحل زمانی فارس عتیق (موشکی/ جری)، فارس قدیم (شمسآباد)، فارس میانی و جدید (باکون) تا آغاز شهرنشینی (لپویی) بنیان نهاد و تحولات و تغییرات فرهنگی منطقه را تا آستانه ورود به دوران ایلام در هزاره سوم پ.م بر اساس دادههای موجود توضیح داد. از جانب دیگر، در این مقاله با اتکا به نتایج حاصل از علوم میانرشتهای نظیر دیریناقلیمشناسی، دیرینهیدرولوژی و گردهشناسی (پوشش گیاهی باستان) که توسط متخصصان روی رسوبات حوضه دریاچه مهارلو صورت گرفته، تلاش شده تأثیر شرایط محیطی و اقلیمی دوران هولوسن بر زندگی جوامع و زیستگاههای این دشت ارزیابی شود و ماهیت این برهمکنشها بررسی گردد.
شمارهی مقاله: 2
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
پیش از تاریخ دریافت: 1403/1/27 | پذیرش: 1403/3/26 | انتشار: 1403/3/31