[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: مقالات در دست انتشار :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
:: سال 2، شماره 5 - ( 9-1397 ) ::
سال 2 شماره 5 صفحات 76-65 برگشت به فهرست نسخه ها
مطالعۀ عودهای گردنی به‌عنوان اولین سازهای مضرابی
مصطفی باقرزاده‌چالشتری
کارشناس موسیقی و کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌مرکز. ، mostafa.bagherzadeh54@gmail.com
چکیده:   (8641 مشاهده)
اولین جرقه‌های موسیقی در ذهن انسان با شنیدن اصوات طبیعت آغاز شد و احتمالاً با جست‌وخیزها، پایکوبی و دست‌افشانی‌ها آغاز و تبدیل به آواز و سرود شده است. این اعمال در مراسمات، نیایش و شاید جشن جمع‌آوری محصول انجام شده و به‌تدریج آن‌را یکنواخت کرده و حرکات موزون، ضرب و ریتم را به‌وجود آورده است. آن‌ها با نواختن دست‌ها به‌هم و بدن، کوبیدن دو چوب به یکدیگر و با زدن دو کندۀ توخالی برهم و هر شئ که می‌توانست صوتی از خود خارج کند، آرام‌آرام‌ به توازن رسیدند و معتقد بودند که این اصوات و الحان دارای تأثیرات جادویی است. در این میان افسانه‌هایی نیز در اقوام مختلف بر سر زبان‌ها بوده مبنی‌بر پیدایش موسیقی، که سال‌ها سینه‌به‌سینه نقل شده است؛ از جمله ساخته‌شدن ساز لیر که با رودۀ آپولون انجام شده و یا تراش کاسۀ لاک‌پشت که توسط هرمس انجام شده است و یا قهر الهۀ خورشید و حتی دستور امپراطور چین، هاکونگ‌تی مبنی‌بر ابداع موسیقی و تقلید کردن صدای پرندگان با آلات موسیقی. محور این پژوهش عودهای گردنی است که آثار آن را در هنر ایلام باستان و بین‌النهرین می‌توانیم جست‌وجو کنیم. هدف اصلی این پژوهش نیز بر بررسی و تحلیل این‌گونه ساز، انواع این ساز و شیوۀ ساخت آن تمرکز دارد و بر این اساس در این پژوهش سعی شده است با شیوۀ میدانی و کتابخانه‌ای در مورد عودهای گردنی توضیح داده و همچنین دربارۀ لاکِ لاک‌پشت که در کاوش‌های باستان‌شناسی مخصوصاً در قبور به‌دست می‌آیند و تنۀ اصلی این سازها هستند.  در این پژوهش دو نوع ساز عود گردنی که شامل عودهای گردنی ملودیک و عودهای گردنی هارمونیک می‌باشند، از نظر ساختار مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر نگارنده، تکامل یافتۀ این سازها در عصر حاضر، سازهای تار، سه‌تار، تنبور و دیگر سازهای مضرابی است.
واژه‌های کلیدی: موسیقی ایلام، عودگردنی، لاکِ لاک‌پشت، کاسۀ چوبی.
متن کامل [PDF 1638 kb]   (1947 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي باستان‌شناسی
دریافت: 1397/11/24 | پذیرش: 1397/11/24 | انتشار: 1397/11/24
فهرست منابع
1. - ایازی، سوری (1383). نگرشی بر پیشینۀ موسیقی در ایران به روایت آثار پیش از اسلام. تهران: ادارۀ کل آموزش، انتشارات و تولیدات فرهنگی.
2. - باقرزاده‌چالشتری، مصطفی (1389). «ساختارهای سازهای معاصر ایرانی و مقایسۀ تطبیقی آن با داده‌های موسیقیایی باستان از قدیمی‌ترین نمونه تا دورۀ پارتی». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌مرکز.
3. - بینش، تقی (1374). تاریخ مختصر موسیقی ایران. تهران: نشر آروین.
4. - حاکمی، علی (1385). گزارش هشت فصل بررسی و کاوش در شهداد (دشت‌لوت). به‌کوشش: محمود موسوی، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی.
5. - حصاری، مرتضی (1392). شکل‌گیری و توسعه آغاز‌نگارش در ایران (از پیش‌نگارش تا آغاز‌ایلامی). تهران: انتشارات سمت.
6. - خاکسار، علی (1390). «بررسی سازهای زهی و نقش‌برجسته‌های مربوطه در تمدن کهن سومر». مجلۀ باغ‌نظر 6. صص: 71-62.
7. - ذکاء، یحیی (1342). «رقص در ایران پیش‌ازتاریخ». مجلۀ موسیقی. دورۀ 3. صص: 50-42.
8. - ساریخانی، مجید و هوشیاری، مرجان (1395). «پژوهشی در نقش‌مایه‌های آلات‌موسیقی در تمدن ایلام و میان‌رودان». نشریۀ جستارهای باستان‌شناسی پیش از اسلام. 1(2). صص: 55-43.
9. - کیلمر، آناد (1380). «موسیقی بین‌النهرین و آلات‌موسیقی اور». ترجمۀ نادرۀ عابدی. مجلۀ آثار. شمارۀ 2. صص: 50-45.
10. - گالپین، فرانسیس (1376). موسیقی میان‌رودان. ترجمۀ محسن الهامیان، تهران: دانشگاه هنر.
11. - مبینی، مهتاب و حق‌پرست، معصومه (1397). «بررسی نقوش سازها در ایران‌باستان و شناخت جایگاه و اهمیت موسیقی در آن دوران». مجلۀ جلوه هنر. دورۀ جدید. سال دهم. شمارۀ 1. بهار و تابستان 1397. شمارۀ پیاپی 19. صص: 116-101.
12. - مشحون، حسن (1373). تاریخ موسیقی ایران. تهران: نشر سیمرغ.
13. - منظمی، درویش‌رضا (1380). «گذری بر موسیقی دوران باستان». مجلۀ هنرهای زیبا. شمارۀ 9. صص: 78-76.
14. - منظمی، شهرام (1387). «مقدمه‌ای بر گونه‌شناسی انواع موسیقی در لرستان». نشریۀ هنرهای زیبا. شمارۀ 36. صص: 129-123.
15. - میثمی، سیدحسین (1386). «بررسی سازهای ایران در کشفیات باستان‌شناسی». مجلۀ ماهور. سال نهم. شمارۀ 36. صص: 84-52.
17. - Darag, Muhibbe. A. (1992). Hitit Sanati. Istanbul.
18. - Dyson, Robert. H. Jr& Lawn, Barbara. (1989). “Key Stratigraphic and Radiocarbon Elements for the 1976 Hesār Sequence”. In Dyson & Howard (eds). TAPPEH HESĀR. Report of Restudy Project 1976. Casa Edit rice le Lettere. Firenze.
19. - Dyson, R& Remsen, William. (1989). “Observation on Architecture and Stratighraphy at Tappeh Hesār”. In Dyson & Howard (eds). TAPPEH HESĀR. Report of Restudy Project 1976. Casa Editrice le Lettere. Firenze. pp: 69-109.
20. - Eichmann, Ricardo. (1988). “Zur Konstruktion und Spielhaltung der Altorientalischen Spiesslauten vin den Anfängen bis in die Selukidisch-Parthische Zeit”. Baghdader Mitteilungen, Band 19. pp: 583-601.
21. - Eichmann, Ricardo. (2004). “The Design of Ancient Egyptian Spike Lutes”. Musikarchäologische Quellengruppen = Music Archaeological Sources: finds, oral transmission, written evidence. Papers from the 3rd Symposium of the International Study Group on Music Archeology at Monastery Michaelstein, 9-16 June 2002. Studien zur Musikarchäologie 4; Orient-Archäologie 14. Rahden: Leidorf 2004. pp: 363-372.
22. - Kantor, H. J. & Delugaz. P. P. (1996). Choga Mish I. The First Five Seasons of Excavation. 1961-1971. Part 1. In Alizadeh (ed). OIP 101. Chicago. Illinois.
23. - Mallowan, M. E. L. (1965). Early Mesopotamia and Iran. London: Thames and Hudson.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Bagherzadeh Chaleshtari M. The Study of Necked Incense as the First Instruments of Music Multiplicative. Parseh J Archaeol Stud 2018; 2 (5) :65-76
URL: http://journal.richt.ir/mbp/article-1-107-fa.html

باقرزاده‌چالشتری مصطفی. مطالعۀ عودهای گردنی به‌عنوان اولین سازهای مضرابی. مطالعات باستان شناسی پارسه. 1397; 2 (5) :65-76

URL: http://journal.richt.ir/mbp/article-1-107-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 2، شماره 5 - ( 9-1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها
فصلنامه مطالعات باستان شناسی پارسه Parseh Journal of Archaeological Studies
Persian site map - English site map - Created in 0.23 seconds with 30 queries by YEKTAWEB 4568