دوره 39، شماره 83 - ( زمستان 1397 )                   جلد 39 شماره 83 صفحات 28-18 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Podat S. Jag in Bashgard. Athar 2018; 39 (83) :18-28
URL: http://journal.richt.ir/athar/article-1-985-fa.html
پودات سمیه. جَگ در بَشکرد. فصلنامه علمی اثر 1397; 39 (83) :28-18

URL: http://journal.richt.ir/athar/article-1-985-fa.html


کارشناس ارشد باستانشناسی، سرپرست موزه خلیج فارس بندرعباس
چکیده:   (4109 مشاهده)
جَگ با نام علمی دالبرجا سیسو  (dalbergia sissoo) و نام فارسی شیشَم، و نام­های محلی ساسَم، جَگ، جَغ، و سیسو، درختی است متوسط که اغلب در ارتفاعات و در مسیر رودخانه­های کوهستانی می­روید، زیستگاه­های این گونۀ گیاهی در هندوستان، بنگلادش، مالزی، بوتان، میانمار، نپال، پاکستان و افغانستان و در جنوب شرقی ایران در ارتفاعات مکران، سسلسله جبال بارز و بشکرد گزارش شده است. چوب جگ یکی از مقاوم­ترین چوب­هاست و در عین حال، کار با آن از جهت برش و شکل­دهی سهولت دارد. از این رو علاوه بر استفادۀ خوراکی و دارویی، از دیرزمان در ساخت لوازم مختلف و نیز در معماری کاربردهای فراوانی داشته است.
در مطالعات زبان­شناسی و باستان­شناسی، شواهدی از کاربردهای تاریخی این درخت وجود دارد. در متون آشوری و فارسی باستان، نام این درخت و استفاده از چوب آن به میان آمده و نیز در کاوش‌های باستان­شناسی در‌هاراپا، موهنجودارو، مهرگاره، تل ابرق، و شهر سوخته قطعاتی از آن به دست آمده است. مهم­تر از همه، در کتیبۀ داریوش به کاربرد چوب جَگ در ساخت کاخ­های آپادانای شوش اشاره شده است.    
این نوشتار تلاشی است برای معرفی این گونۀ ارزشمند گیاهی به جامعۀ باستان­شناسی، ذکر اجمالی منابع تاریخی که در آن به کاربرد جگ اشاره شده، شواهد و مدارک استفاده از آن در دوران تاریخی و اسلامی در منطقۀ بشکرد، احتمال وجود ارتباط بین شوش و بشکرد، و انتقال چوب جگ از بشکرد به آنجا برای ساخت کاخ­های داریوش.
متن کامل [PDF 5123 kb]   (1067 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/5/21 | پذیرش: 1397/10/10 | انتشار: 1397/10/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.