استاد، گروه تاریخ هنر و باستانشناسی اسلامی، دانشگاه بامبرگ، بامبرگ، آلمان ، lorenz.korn@uni-bamberg.de
چکیده: (2648 مشاهده)
مسجد جامع بروجرد واقع در استان لرستان بههمراه گنبدخانهاش (تاریخگذاری به سال ۵۳۳-۵۳۹ ق/۱۱۳۹-۱۱۴۵ م) از بناهای مهم دورۀ سلجوقی به شمار میرود. درراستای یک مجموعۀ برنامه تحقیقاتی و مستندنگاری معماری، از گنبدخانۀ این مسجد یک طرح جامع لیرز اسکن سه بعدی تهیه شد. در این فرایند، طرحهای پلان و مقاطع بنا با دقت ترسیم شده است؛ در این طرحها شکل حقیقی خطوط بنا بدون ایدئالگرایی نشان داده میشود. حال با توجه به شواهد تاریخی لرزهنگاری این منطقه، اهمیت کاربرد لیزر اسکن بهعنوان مبنایی برای مسائل مربوط به برنامههای حفاظتی و مرمتی در آینده روشن است. مستندات برداشتشده بهوسیلۀ لیزر اسکن در پژوهش حاضر، نقش زیرساخت را برای بررسی ساختار گنبدخانه، با جزئیات بیشتری نسبت به اطلاعات پیشین، آشکار میسازد. بهعنوان نتیجهگیری میتوان به چشمپوشیهای قابل توجه در سیستم اندازهگیری درهنگام ساخت بنای اولیه اشاره کرد. با این وجود، امکان استفاده از این واحدهای اندازهگیری در این سیستم بهعنوان یک واحد اندازهگیری شاخص مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجۀ این بررسی مجموعهای از تناسبات خشن را شامل میشود؛ اگرچه واضح است که فضای داخلی بنا تغییرات فراوانی کرده و همچنین پوسته امروزی گنبد بازسازی شده است. مستندنگاریهای جدید این احتمال را میدهد که گنبدخانه مسجد بروجرد هرگز بهعنوان یک گنبد دو پوسته طراحی نشده بود، زیرا بهعنوان یک گنبد یک پوسته در مقطع داخلی امروزی, از نظر زیباییشناسی ظاهر رضایتبخشی را ارائه میداده است.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
تاریخ معماری و شهرسازی دریافت: 1399/7/9 | پذیرش: 1398/1/10 | انتشار: 1398/1/10